دبورا اف. سویر - استاد گروه مطالعات دینی دانشگاه لانکاستر
مهدی لک زایی - استادیار گروه ادیان غیرایراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب
اشرف هاشمی - دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب قم

این مقاله برگرفته از کتاب جنسیت، دین، و گوناگونی: دیدگاه های میان فرهنگی است که با ویراستاری اورسولا کینگ و تینا بئاتی در سال ۲۰۰۵ منتشر شده است. این کتاب، با ۱۹ مقاله از محققان در حوزه های مختلف فمینیستی از کشورهای گوناگون، مقدمه ای است بر برخی از مسئله برانگیزترین مطالعات دین و جنسیت. در سال های اخیر بهره گیری از روش شناختی های میان رشته ای و میان فرهنگی جنسیت و مطالعات زنان باعث تغییر شکل مطالعات بین المللی ادیان شده و باب جدیدی را در موضوعات تازه و جدلی گشوده است؛ موضوعاتی که پارادایم های گذشته را در معرض نقد قرار داده و رشته های مطالعاتی جدیدی ایجاد کرده است. در مقاله حاضر، سویر، فیلسوف فمینیست فرانسوی، از دریچه نظریه جنسیتی، متون کتاب مقدس را بررسی می کند. وی معتقد است در کتاب مقدس به همان اندازه که بازی های جنسیتی جنس مذکر به چشم می خورد در جنس مونث نیز نمود می یابد، اما منتقدان فمینیست با تاکید فراوان بر شخصیت های مونث در ادبیات کتاب مقدس، توجهی به تلویحات مردانه ساخته شده نمی کنند. به اعتقاد وی، هدف از به کارگیری شخصیت های مونث در کتاب مقدس تاکید بیشتر بر قدرت علم مطلق است. او با اشاره به داستان ساره، هاجر و ابراهیم، قدرت گیری شخصیت های مونث را عامل قدرت زدایی و تضعیف شخصیت های مذکر می داند. سویر در آخر به این نتیجه می رسد که هرچند به دلیل قوانین اجتماعی و سیاسی خاص، نفوذ و قدرت جنس مذکر در تمامی عرصه های بشری به وضوح دیده می شود اما در مقابل خداوند این قدرت تضعیف می شود. رجولیت ابراهیم حکایت از مردانگی بدون اختیاری دارد که در تقابل کامل با تصاویری است که از شنیدن واژه «مردسالار» به ذهن متبادر می شود.

تدابیر جنسیتی, مردسالاری, رجولیت, الاهیات فمینیستی