محمدرضا طالبان

  چکیده در چند دهه اخیر، جوش و خروشی روش شناسانه برای احیای مفهوم علیت، به ویژه درک مکانیسمی از علیت در علوم اجتماعی می بینیم تا جایی که بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی، با وجود تمام اختلافات عمده در موضوعات مهم نظری و روش شناسی ، به طور مشترک، بر تبیین پدیده های اجتماعی از طریق ارجاع به مکانیسم های علی تاکید فزاینده ای کرده اند. با وجود ادبیات نسبتا گسترده موجود در خصوص درک مکانیسمی از علیت، سوالات متعددی در خصوص معنا و کاربرد مکانیسم های علی در علوم اجتماعی مطرح هستند. در این مقاله تلاش شده است ضمن کالبدشکافی مفهومی از واژه «مکانیسم» نشان داده شود که چرا دانش پژوهان علوم اجتماعی، به ویژه جامعه شناسان که عهده دار مطالعه پدیده های پهن دامنه و کلان هستند، نیاز مبرمی به مطالعه مکانیسم های علی دارند. به عبارت دیگر نشان داده شده است که مکانیسم ها چگونه می توانند برخی مشکلات اساسی و دیرپا را در مطالعات جامعه شناسی، تا حدود زیادی حل کنند. همچنین رابطه درک مکانیسمی از علیت با فردگرایی روش شناختی در علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل شده است.  

واژه های کلیدی: تبیین اولیه, تبیین نهایی, مکانیسم علی, مشکل جعبه سیاه, مشکل غلط اندازها, مشکل تورش متغیر نادیده گرفته شده, فردگرایی روش شناختی