حمیدرضا پورعلی بابا - بخش تحقیقات حبوبات، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه، ایران
امیررضا امیرمیجانی - دانشگاه جیرفت، دانشکده کشاورزی گروه گیاهپزشکی

در سال ۱۳۹۷ یک اپیدمی شدید بیماری برق زدگی نخود در شمالغرب ایران پدیدار شد. پیمایشی به منظور تعیین نژادهای عامل بیماری Ascochyta rabiei و تخمین خسارت به محصول انجام گردید. نمونه های آلوده گیاهی از یک مزرعه آلوده واقع در شهرستان پسوه برداشته شده و به آزمایشگاه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور ، مراغه، منتقل شدند. علاوه بر A.rabiei، یک قارچ شبه-کلادسپوریوم از گیاهان آلوده جداسازی شدند. بر اساس مشخصات ریخت شناسی و مقایسه توالی های DNA ،. قارچ مذکور Cladosporum holotolerance تشخیص داده شد. آزمون های بیماری شناسی و فرضیه کخ در شرایط کنترل شده بر روی گیاه نخود انجام شد و بیماریزا بودن آن ثابت گردید. علایم بیماری پس از ۵ روز بر روی میزبان در شرایط کنترل شده ظاهر می شد که شامل زرد تا قهوه ای شدن برگچه ها بر روی انشعابات ساقه اصلی بود که به تدریج پژمرده شده و با کپک خاکستری تا سیاهرنگی پوشانده می شد. مطالعات هیستوپاتولوژیکی بیماریزا بودن قارچ بر روی میزبان نخود را تایید کرد. مطالعه ی تعیین دامنه ی میزبانی با استفاده از ۶ گونه گیاهی دیگر متعلق به خانواده پروانه سانان شامل نخود فرنگی، عدس، ماشک معمولی، ماشک ناربون، گاودانه و خلر انجام گرفت. نتایج نشان داد که قارچ عامل، قادر به ایجاد بیماری با همان علایم بر روی این گیاهان هست. این پژوهش اولین تلاش برای نشان دادن وبژگی بیماریزایی قارچ C. holotolerance بر روی تعدادی از گیاهان لگوم در جهان است.

فاباسه, نخود, بیماریزایی, دامنه میزبانی, پسوه