محمدرضا دلقندی مقدم - کارشناس ارشد GIS/RS، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
میرمسعود خیرخواه زرکش - استاد یار دانشگاه و عضو هیت علمی پژوهشکده حفاظت آب و خاک کشور

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متاسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده ای در سطوح ملی، منطقه­ای و بین­المللی به­سر می­برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی­های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم­چنین بررسی شاخص­های اکولوژیکی، اقتصادی و  اجتماعی،  محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت­های معدنی، پهنه­بندی گردید. هم­چنین ملاحظات زیست­محیطی ۸ معیار تاثیر پذیر از فعالیت­های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت­گاه­های روستایی، آب­های سطحی، آب­های زیر­زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر­اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که ۱۵ درصد عرصه­های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، ۶ درصد در زون حساسیت شدید، ۱۱ درصد در زون حساسیت زیاد، ۵۸ درصد در زون حساسیت متوسط و ۱۰ درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که ۲۶ محدوده از مجموع ۵۲ محدوده فعالیت­های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره­برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن­جا که در مابقی محدوده­های بیش­ترین سطح اشغال زون­های داخل محدوده­های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه­ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد.  هم­چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه­های کشاروزی و آب­های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش­ترین تداخل را با محدوده­های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می باشند.

سیستم های پشتیبان تصمیم گری, MCDM, GIS, معیار های زیست محیطی, پروژه مدیریت آب و خاک حبله رود, معدن گچ