نسترن رئیسیان - کارشناس ارشد زیستشناسی گیاهی
مهشید خاتمی راد - عضو هیات علمی گروه پژوهشی زیست فناوری قارچهای صنعتی جهاد دانشگاهی مش
محمود ذکایی - دانشیار گروه زیست شناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد

فرایند اکسیداسیون یک امر ضروری برای بقای موجودات زنده جهت تولید انرژی برای فرایندهای بیولوژیکی میباشد. اما نکته حائز اهمیت آن است که بین عوامل اکسیدکننده و آنتیاکسیدان تعادل وجود داشته باشد تا شرایط بهینه فیزیولوژیکی در بدن حفظ گردد . ذخایر آنتی اکسیدانی نقش موثری در کاهشاختلالات ناشی از افزایش تولید رادیکالهای آزاد ایفا میکنند. بر اساس مطالعات ، قارچ رنگی Laetiporus sulphureus دارای ترکیبات فنولی است کهخواص آنتیاکسیدانی داشته و سبب بازدارندگی اکسیداسیون LDL میشود. لذا برای اولین بار در ایران، فعالیت آنتیاکسیدانی و ضدرادیکالی این قارچ در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از قارچ مورد نظر، عصاره اتانولی تهیه و فعالیت آنتیاکسیدانی آنها در سیستم بتا کاروتن - اسید لینولئیک بررسی شد. فعالیت ضدرادیکالی عصارهها نیز با استفاده از سیستم DPPH مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت میزان ترکیبات فنولیک قارچ تعیین گردید.نتایج نشان می دهد، در سیستم اسید لینولئیک، با افزایش غلظت عصاره اتانولی و نمونه استاندارد، میزان بازداری افزایش می یابد. در غلظت ١٦٠ میکروگرم بر میلیلیتر، میزان بازداری عصاره اتانولی قارچ، BHA و α- tocopherol به ترتیب ٢/ ٧٩ ، ٣/ ٩٢ و ٢/ ٩٦ بوده است. فعالیت به داماندازی رادیکال آزاد DDPHدر غلظت های ١٠٠ ، ٤٠٠،٢٠٠ و ٨٠٠ عصاره این قارچ ١١ ، ٢٣ ، ٥١ و ٨٢ اندازه گیری شد . همچنین میزان ترکیبات فنولیک موجود در عصاره قارچ مذکور ۲۳ / ۰± ۸/ ۵۸ میکروگرم در میلیگرم تعیین گردید . نتایج حاکی از آن است که یک ارتباط مستقیم بین فعالیت آنتی اکسیدانی و محتوی ترکیبات فنولیک موجود در عصاره وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج میتوان استنتاج کرد که عصاره این قارچ با BHA و α- tocopherol قابل رقابت میباشد و می تواندبهعنوان یک منبع طبیعی غنی از ترکیبات آنتیاکسیدان و ضدرادیکال مورد استفاده قرار گیرد.

Laetiporus sulphureus ، ترکیبات فنولیک، فعالیت آنتیاکسیدانی