ابوذر محسنی ارجمند - گروه شهرسازی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی شاندیز، مشهد.
فهیمه باقرزاده - گروه شهرسازی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی شاندیز، مشهد.
امیرحسین صادقی - گروه شهرسازی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی شاندیز، مشهد.
مجتبی موسویان - گروه شهرسازی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی شاندیز، مشهد.

چکیده امروزه یکی از مهم ترین چالش های فضایی- کالبدی برآمده از فقر شهری، گسترش بافت های فرسوده شهری است که طی دهه های اخیر روندی روزافزونی به خود پیدا نموده است. این محدوده های شهری به دلیل ناپایداری کالبدی، ناکارآمدی زیرساخت های شهری، ناهنجاری اجتماعی و نابسامانی کارکردی دچار رکود و فرسودگی شده اند. ساکنان این گونه بافت ها از مسائل و مشکلات متعددی در ابعاد گوناگون کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رنج می برند و همه این مسائل در عمل منجر به افت کیفیت زندگی ساکنان این گونه بافت ها شده است. بدین منظور طی دهه های اخیر، برنامه ریزان و مدیران شهری برای چاره جویی این چالش ها، راهکارهای و سیاست های گوناگونی را ارائه داده اند که در این میان، رهیافت شهر هوشمند به مثابه یک راهبرد نوآورانه برای چاره جویی چالش های برآمده از رشد جمعیت و مسائل شهری، مفهومی در حال ظهور است که طی سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده است؛ بنابراین پژوهش حاضر به دنبال تبیین نقش و تاثیر رهیافت هوشمند سازی بر ارتقای کیفیت زندگی ساکنان محله آبکوه شهر مشهد است. بدین ترتیب این پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. روش جمع-آوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر پیمایش اجتماعی، منابع کتابخانه ای، اینترنتی و مرور اسنادی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی ساکنان محله آبکوه شهر مشهد بوده و برای برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در سطح اطمینان ۹۵ درصد و بافاصله اطمینان ۸ درصد، تعداد ۱۵۰ نفر در این پژوهش مورد پرسشگری قرار گرفتند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که هوشمند سازی شهر بر ارتقای کیفیت زندگی ساکنان محله آبکوه شهر مشهد تاثیرگذار است. چراکه میانگین مولفه های سنجشی آن ازجمله شهروند هوشمند، زندگی هوشمند، محیط زیست هوشمند، حمل و نقل هوشمند، حکمروایی هوشمند و اقتصاد هوشمند در محله آبکوه بالاتر از میانگین نظری به دست آمده است؛ بنابراین درمجموع می توان اذعان داشت که هوشمند سازی شهر منجر به بهبود کیفیت زندگی ساکنان بافت فرسوده محله آبکوه مشهد می شود.

کلمات کلیدی: شهر هوشمند، کیفیت زندگی، بافت فرسوده شهری، محله آبکوه، شهر مشهد