محمدمهدی کریمی نیا - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

تغییر جنسیت عبارتاست از: «تبدیل جنسیت یک فرد از مذکر به مونث، از مونث به مذکر،از خنثی به مذکر، از خنثی به مونث، از مذکر به خنثی یا از مونث به خنثی». در تعریفی عام شامل تغییر جنسیت در حیوانات و حتی گیاهان نیز می شود. در مورد تغییر جنسیت در افراد خنثای روانی (ترانس سکشوال) اختلاف نظر جدی هست. برخی فقهای شیعه به جواز آن قائل اند و در مقابل، تمامی عالمان سنت به حرمت تغییر جنسیت معتقدند. البته عده ای از فقیهان شیعه نیز به حرمت تغییر جنسیت معتقد شده اند. از نظر عالمان شیعه که به جواز تغییر جنسیت معتقد شده اند، هیچ دلیلی بر حرمت این پدیده نوظهور وجود ندارد. یکی از مهم ترین دلیل های قائلان به حرمت تغییر جنسیت با توجه به آیه ۱۱۹ سوره نساء حرام بودن تغییر در خلقت خداوندی است با مراجعه به کتب تفسیری روشن می شود که اساسا این ایه ناظر به بحث جدید تغییر جنسیت نیست. برخی دیگر برای اثبات حرمت تغییر جنسیت به آیه ۴۹ سوره شوری استناد کرده اند. در پاسخ این استدلال، به نظر می رسد تغییر جنسیت امری ممکن است و در صورت وقوع و تبدل موضوع، احکام شرعی جنس مخالف بر او جاری خواهد شد. دلیل دیر، استناد به آیه ۳۰ سوهنور است که به نظر می رسد این آیه نیز نمی توند ناظر به حرمت تغییر جنسیت باشد.از نظر امام خمینی و برخی فقهای دیگر، تغییر جنسیت حرام نیست، ولی سبب بطلان ازدواج سابق شده و عناوین خانوادگی، مانند: برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی و خاله را متحول می سازد و نیز سهم الارث فرد تغییر جنسیت یافته، براساس جنسیت جدید است.

تغییر جنسیت، تبدیل جنس، اختلال هویت جنسی، خنثی، تراجنسیتی، ترانس سکشوال، تغییر خلق الله