محمداسماعیل قاسمی طوسی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران

در منطق وحی، همه مخلوقات عالم با دست قدرت آفریدگار حکیم، پدید آمده است. موجوداتی که بعضی ها بسیار ریز و به ظاهر نادیدنی و برخی دیگر بیش از هزاران برابر این کره خاکی اند .همه و همه در زمان بندی خاص و در یک چرخه منظم و با هدفی مشخص پا به عرصه وجود گذاشته اند. با دقت در کتاب مقدس و سخنان آمیخته با وحی پیشوایان راستین دین، این نکته مبرهن است که همه این مخلوقات شریف در راستای خدمت به انسان به عنوان اشرف مخلوقات، خلق شده اند. البته این فرآیند بستگی تام به چگونگی استفاده انسان (درست یا نادرست)، از این موجودات . سوال پژوهش حاضر این است که هدف پرودگار حکیم از تکون مخلوقات تسخیری چه بوده و وظایف انسان در برابر ان چیست؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع مکتوب کتابخانه ای ودیجیتال به نگارش درآمده است. نگارنده پس از بحث و بررسی و جستجو در قرآن و سنت، به نتایج ذیل دست یافت. قرآن و روایات بر این امر تاکید دارند که همه آن چه که در آسمان ها و زمین است، برای انسان آفریده شدند. و در این مسیر، امکان هیچ گونه سرپیچی در برابر انسان نداشته و همواره باید در تسخیر انسان و تحت فرمان وی باشند. اما انسان نیز با توجه به برخورداری ازعقل و اختیار و لزوم استفاده مسولانه از امکانات و فرصت های خداداد باید به فرمانبری از فرمان الهی، حداکثر تعامل را با طبیعت تسخیر شده خدا داشته باشد تا ادامه حیات آنان و حیات بشر به خطر نیافتد، و نیز این انسان حاکم باید با الگوگیری از طبیعت و محیط زیست خدامحور، با اطاعت از قوانین آسمانی، و سپاسگزاری نسبت به انواع نعمت های در اختیار، قدر و ارزش خود، خدا و طبیعت را شناخه و با اثبات اشرفیت خویش، شایستگی جانشینی اش از خدا و برخورداری ازنعمت های بی شمار الهی را به اثبات برساند.همچنین عواملی مثل اسراف، معصیت و نیز حس بی نیازی به خدا و دیگران و نیز غرور و خود خواهی ناشی از آن و نیز خود شیفتگی موجب اسیب رساندن به خود ودیگران و طبعیت می شود.

خدا، طبیعت، انسان، تعامل انسان با طبیعت، قرآن، روایات