نغیمه پوری - دانش آموخته کارشناس ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
اسماعیل سیفی - ۲دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
مهدی علیزاده - دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

زیتون (Olea europaea L.) از گیاهان نیمه مقاوم در برابر شوری است که میزان مقاومت آن به رقم بستگی دارد؛ از این رو می توان از این گونه گیاهی به عنوان یک مدل برای مطالعه پاسخ محصولات چوبی به تنش شوری استفاده نمود. در این تحقیق نهال های شش ماهه سه رقم زیتون، شامل آربکین[۱]، آربوسانا[۲] و کرونایکی[۳]، به مدت شش ماه تحت تنش شوری سدیم کلرید با غلظت های ۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی مولار قرار گرفتند و سه مرتبه با پرولین به غلظت های ۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم در لیتر محلول پاشی شدند. در انتهای دوره تنش، تعداد برگ ها در هر گیاه شمارش و ضخامت، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ اندازه گیری گردید. محتوای کاروتنوئید برگ با استفاده از دی متیل سولفواکسید، فنل کل برگ با معرف فولین سیو کالتو، و مقدار قند بر اساس روش مک کریدی تعیین شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری تعداد برگ کاهش یافت که رقم آربوسانا بیشترین کاهش را داشت. رقم کرونایکی در سطح شوری ۲۰۰ میلی مولار کاهش معنی داری از نظر طول و عرض برگ نشان داد و کاربرد پرولین نتوانست از این کاهش جلوگیری نماید. کمترین وزن تر و خشک برگ در سطح شوری ۲۰۰ میلی مولار مشاهده شد. ضخامت برگ در پاسخ به شوری افزایش و مقدار کاروتنوئید کاهش یافت. از بین ارقام مورد مطالعه آربوسانا کمترین محتوای فنل کل را داشت. در سطح شوری ۲۰۰ میلی مولار، بیشترین مقدار قند مربوط به آربوسانا و کمترین مقدار مربوط به کرونایکی بود. گیاهان تیمار شده با پرولین ۲۰۰ میلی گرم بر لیتر بیشترین مقدار کربوهیدرات را داشتند.  

پرولین, تنش شوری, زیتون, سدیم کلرید, محلول پاشی