حسن خسروی - استادیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
احسان مرادی - دانشجوی دکتری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حمید دارابی - دانشجوی دکتری، گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

به دلیل کمبود بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک و در نتیجه محدود بودن منابع آب های سطحی در این مناطق، مصرف آب در بخش کشاورزی، صنعت و شرب بشدت به آب زیرزمینی متکی است. لذا مطالعه و ارزیابی کیفیت این منابع بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. از این رو تحقیق حاضر با هدف طبقه بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت قیر واقع در استان فارس با استفاده از تکنیک های آماری شامل تحلیل عاملی (FA) و تحلیل خوشه­بندی سلسله مراتبی (HCA) (بر اساس روش ­چند میانگینی/ میانه ای (KCA))، بر روی داده های کیفی (۱۴پارامتر) در یک دوره ۱۰ ساله (۱۳۹۱-۱۳۸۱) و نرم افزارهای SYSTAT۱۳، SPSS ۱۸ و PcOrd انجام شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد متغیرهای SAR، Cl، Na، PH، SO۴ و HCO۳ به ترتیب با بالاترین بارعاملی مهم ترین پارامترها جهت انجام آنالیزهای خوشه ای می باشند. به منظور تعیین تعداد خوشه­های بهینه از شاخص دیویس- بولدین استفاده شد و با توجه به این شاخص تعداد ۵ خوشه جهت طبقه­بندی نهایی چاه ها تعیین گردید. نتایج نشان داد که روش­های KCA و HCA به منظور انجام طبقه­بندی دارای هم پوشانی ۱۰۰% می­باشند، باتوجه نتایج طبقه بندی، مقدار پارامترهای مورد مطالعه در آب زیرزمینی از گروه اول به سمت گروه پنجم افزایش می یابد. بطوری که که چاه هایی که در گروه ۱ قرار می گیرند از نظر کیفیت مناسب ترین آب را دارند.

تحلیل خوشه ای, تحلیل عاملی, دشت قیر استان فارس, کیفیت آب زیرزمینی