سعید علی اکبری ثانی - دانشگاه علم و صنعت ایران
غلامرضا ابراهیمی - گروه مهندسی مواد و پلیمر-دانشکده مهندسی-دانشگاه حکیم سبزواری

با توجه به اثرات مهم عنصر نیوبیوم بر خواص نهایی فولادها، تحقیق حاضر به بررسی افزودن نیوبیوم بر رفتار کارگرم فولاد زنگ نزن مارتنزیتی ۴۰۳ AISI پرداخته است. بدین منظور دو فولاد ۴۰۳ و Nb۴۰۳ تحت آزمون های فشار گرم قرار گرفتند. نتایج منحنی های سیلان نشان می دهد که در تمام شرایط کارگرم فولاد ۴۰۳ و در بسیاری از شرایط در فولاد Nb۴۰۳، پدیده تبلور مجدد دینامیکی (DRX)، کنترل کننده رفتار آلیاژها است. هرچند در فولاد Nb۴۰۳ و تنها در بعضی از شرایط دمای پایین، به واسطه حضور عنصر نیوبیوم و رسوبات کاربیدی آن و اندرکنش مابین آنها با تبلور مجدد، DRX متوقف شده است. با استفاده از نتایج آزمون رهایی تنش، پدیده رسوب دهی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که رسوبات توانایی به تعویق انداختن ترمیم را دارند. تصویر SEM و آنالیز EDS از رسوبات حضور کاربید نیوبیوم را اثبات کرد.

فولاد ۴۰۳AISI, عملیات ترمومکانیکال, DRX, آزمون رهایی تنش, رسوبات کاربید نیوبیوم