سید مهرداد کسایی - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد تقی گودرزی - مرکز تحقیقات مولکولی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
نسیم حیاتی رودباری - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
پریچهر یغمایی - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenumgraceum L.) علاوه بر مصارف فراوان غذایی، به دلیل سنتزترکیبات پلی فنلی دارای اثر آنتی اکسیدان و ضدالتهاب موثردر درمان دیابت است. این تحقیق در سال ۱۳۹۳ با هدف بررسی فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و ضددیابتی عصاره آبی برگ های شنبلیله انجام گرفت. برگ های گیاه از مزرعه گیاهان دارویی همدان تهیه و عصاره آبی آن با استفاده از روش خیساندن استخراج گردید. ارزیابی فیتوشیمیایی (فنل و فلاونویید کل) در عصاره با استفاده از روش های اسپکتروفوتومتری و ارزیابی عملکرد آنتی اکسیدانی با استفاده از روش های FRAP، شلاته کنندگی یون آهن، سنجش میزان تیول و DPPH انجام گرفت. میزان مهار فروکتوزآمین، محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته و فراگمانتاسیون آلبومین، به ترتیب با استفاده از روش های اسپکتروفوتومتری، اسپکتروفلورومتری و الکتروفورز اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که عصاره گیاه دارای میزان فنل کل (۸/۲۳ میلی گرم معادل اسیدگالیک در هر گرم وزن نمونه)، فلاونویید کل (۲۹/۱۷ میلی گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن نمونه) و گروه تیول (۲۶/۰ میلی مول معادل سیستئین در میلی گرم) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (۳۳/۰ میلی مول معادل سولفات آهن در میلی گرم) می باشد. درصد شلاته کنندگی آهن و درصد مهار رادیکال های آزاد در این عصاره وابسته به غلظت است. این عصاره در غلظت بالا می تواند موجب مهار فروکتوزآمین (۷۹ درصد) و همچنین مهار فراگمانتاسیون شود. از این جهت، عصاره شنبلیله می تواند به منظور جلوگیری از عوارض مرتبط با محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته AGEs در بیماران دیابتیک به کار رود.

آنتی اکسیدان, دیابت, شنبلیله, فنل, فلاوونوئید, فراگمانتاسیون آلبومین