خیراله خادمی - معاون شرکت توسعه و ساخت وزارت راه و شهرسازی و دانش آموخته ی دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز
محمود شفاعی بجستان - دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
حسین خزیمه نژاد - گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند

تاکنون تحقیقات زیادی در خصوص شناخت مکانیزم آبشستگی، کنترل و کاهش آن در محل پایه و تکیه گاه پل ها انجام شده است. البته مطالعات انجام شده در خصوص تکیه گاه کمتر بوده و تمرکز تحقیقات بیشتر بر روی پایه ی پل ها بوده است. همچنین در دو دهه ی گذشته صفحات مستغرق جهت تثبیت بستر و حفاظت سواحل رودخانه ها، کاهش فرسایش سواحل در محل قوس رودخانه و نیز برای جلوگیری از ورود رسوبات بار بستر رودخانه به سازه های آبگیری و اصلاح مقطع رودخانه در مجاورت پایه های پل مورد استفاده قرار گرفته اند؛ اما تاکنون تحقیقی در خصوص استفاده از صفحه یا صفحات مستغرق در کاهش آبشستگی اطراف تکیه گاه پل ها انجام نشده است، لذا در تحقیق حاضر، عملکرد صفحه ی مستغرق متصل به تکیه گاه در کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل با شکل مستطیلی مورد بررسی قرار گرفت، نتایج نشان داد، زاویه ی نصب صفحه، تاثیر قابل ملاحظه ای بر میزان کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه دارد. در ادامه ی این تحقیق مولفه های سه بعدی سرعت جریان پیرامون تکیه گاه در حالت نصب صفحه با استفاده از سرعت سنج الکترومغناطیس تعیین و برای رسم الگوی جریان مورد استفاده قرار گرفتند و با توجه به آن دلایل نقش موثر صفحه بر کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه مورد بررسی قرارگرفت. بررسی الگوی جریان در حالت نصب صفحه ی مستغرق متصل به تکیه گاه نشان داد که این سازه با ایجاد منطقه ی کم سرعت پیرامون تکیه گاه و مهار گرداب های اولیه، نقش موثری در کاهش آبشستگی دارد.

: آبشستگی, الگوی جریان, پل, تکیه گاه, صفحه ی مستغرق, مقطع مستطیلی