محمود یخکشی - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهدی مفتاح هلقی - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
عبدالرضا ظهیری - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
محمدابراهیم یخکشی - مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان مازندران،، ایران
محمدرضا مددی - سازه های آبی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

سیل یکی از پدیده­های پیچیده و مخرب طبیعی است که هر ساله در نقاط مختلف جهان و کشور خسارت­های جانی و مالی فراوانی به بار می­آورد. روش­های کنترل سیل به طور کلی به دو بخش اقدامات سازه­ای و غیر سازه­ای تقسیم­بندی می­شوند. احداث سد یکی از روش­های سازه­ای می­باشد که نقش مهمی در کنترل سیلاب دارد. یک سد با ذخیره کردن مقداری از حجم سیلاب باعث کاهش ارتفاع موج سیل شده و خطر سیلاب را در نواحی پایین­دست کاهش می­دهد. در این تحقیق با استفاده ازمدل­های تحلیل رودخانه(HEC-RAS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)و بهره­گیری از نرم­افزار Google Earth،به پهنه­بندی سیلاب با دوره بازگشت­های ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ سال در رودخانه نرمآب واقع در استان گلستان پرداخته شد. در ادامه تاثیر احداث سد نرماب بر روی کاهش پهنه سیلاب در اراضی پایین­دست مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سناریوهای مختلفی برای حجم ذخیره سیلاب سد مذکور مورد بررسی قرار گرفت و پهنه سیل در هر حالت پیش­بینی شد. نهایتا خسارت وارد به اراضی اطراف رودخانه در هر حالت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که احداث سد نرمآب با حجم ذخیره سیلاب ۶ میلیون متر مکعب، می­تواند تا ۱/۷۵ درصد از خسارات ناشی از سیلاب ۵۰ ساله و تا ۷/۴۰ درصد از خسارات سیل ۱۰۰۰ ساله بکاهد.

استان گلستان, سد مخزنی نرمآب, کنترل سیل, HEC-RAS, GIS