مقایسه چند روش درون یابی مکانی و انتخاب مناسب ترین روش برای پهنه بندی نیترات و فسفات در آب زیرزمینی شهرکرد

انتخاب و به کارگیری روش درون­یابی مناسب می­تواند منجر به تولید نقشه­هایی دقیق­تر و صحیح­تر گردد.  هدف از انجام این پژوهش تعیین مناسب­ترین روش درون­یابی از بین انواع کریجینگ،  وزن دهی معکوس فاصله (با توان­ ۱ تا ۴) و انواع کوکریجینگ جهت پهنه­بندی و نقشه­کشی مولفه­های نیترات و فسفات در آب­ زیرزمینی دشت شهرکرد بود.  برای این منظور از دادههای غلظت نیترات و فسفات ۹۷ حلقه چاه کشاورزی دشت شهرکرد استفاده شد.  در  روش­ کریجینگ معمولی نیترات، مقدار R۲حداقل۹۹/۰، mg/L  ۱ RMSE< و  mg/L  ۱/۰ME<  و در پهنه­بندی فسفات به روش کریجینگ معمولی مقدار R۲ نزدیک به واحد،۰۱/۰ RMSE= و ME نزدیک به صفر به دست آمد. کارآیی روش وزن دهی معکوس فاصله در پهنه­بندی نیترات و فسفات ضعیف­تر از کریجینگ بود و با افزایش توان روش معکوس فاصله مقدار R۲ کاهش و مقدار RMSE افزایش یافت. با این حال توان ۱ معکوس فاصله را در شرایطی میتوان جایگزین کریجینگ کرد. در پهنه بندی نیترات یا فسفات روش کوکریجینگ با استفاده از یکدیگر به عنوان متغیر کمکی ارزش هزینه آن را ندارد.نقشه­های حاصل از ویژگی­های تغییر نمای منتخب و روش کریجینگ معمولی برای  نیترات و فسفر نشان داد میزان آلودگی آب زیرزمینی شهرکرد به این دو آلاینده از شمال به جنوب دشت روبه افزایش است. همخوانی خلاصه­ی آماری مشاهدات با خلاصه­ی آماری نقشه­ها که به روش کریجینگ تولی شده بودند دقت خوب این روش را نشان داد.  در مجموع استفاده از روش کریجینگ معمولی به دلیل دقت بیشتر، محاسبات کمتر و نیاز به داده کمتر در بین روش­های مقایسه شده، برای پهنه­بندی نیترات و فسفات آب زیرزمینی شهرکرد توصیه می­شود.

Keywords:

واریوگرام , کریجینگ ساده و معمولی , کوکریجینگ ساده و معمولی , وزن دهی معکوس فاصله