جاسم امینی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
غلامرضا محسن آبادی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد حسن بیگلویی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
حبیب ا... سمیع زاده

به منظور بررسی اثرات کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره وری آب رقم T.۲۱۵ سویا، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال ۱۳۸۸ اجرا گردید. تیمار آبیاری شامل چهار سطح بود که در پتانسیل های رطوبتی ۳۵-۳۰ (I۱)، ۵۵-۵۰ (I۲) و ۷۵-۷۰ (I۳) سانتی بار خاک (سطوح پتانسیل رطوبتی با استفاده از تانسیومتر مشخص شد) آبیاری انجام شد و یک سطح بدون آبیاری (I۴) بود. صفت های مورد بررسی شامل عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، فاصله اولین غلاف از سطح زمین، تعداد گره ساقه، طول غلاف و درصد روغن و پروتئین دانه بود. همچنین در این آزمایش شاخص های مختلف بهره وری آب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار آب مصرفی از عملکرد دانه به طور معنی داری کاسته شد (تنش کمبود آب با کاهش اجزای عملکرد، عملکرد سویا را کاهش داد). بیشترین عملکرد دانه در تیمار I۱و کمترین آن در تیمار I۴ به دست آمد، همچنین این دو تیمار به ترتیب بیشترین و کمترین بهره وری آب را نیز نشان دادند. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش، آبیاری بر اساس پتانسیل رطوبتی ۳۵-۳۰ سانتی بار خاک بهترین رژیم آبیاری از لحاظ عملکرد و بهره وری آب تشخیص داده شد. همچنین تجزیه همبستگی صفت های اندازه گیری شده نشان داد که صفت تعداد غلاف در بوته دارای بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنی دار (**۹۸۵/۰=r) با عملکرد دانه بود. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که این صفت (تعداد غلاف در بوته) مهمترین جزء در تعیین عملکرد دانه بوده و بیشترین درصد تغییرات عملکرد را توجیه کرد.

اجزای عملکرد, بهره وری آب, سویا, عملکرد, کم آبیاری