زینب عالم - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- مهندسی رودخانه، گروه سازه های آبی، دانشگاه شهید چمران، اهواز،
مهدی قمشی - استاد دانشکده مهندسی علوم آب، گروه سازه های آبی، دانشگاه شهید چمران، اهواز
سیاوش محمدی - ، گروه سازه های آبی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

شکست پل ناشی از آبشستگی کلی در فونداسیون (شامل پایه و تکیه گاه)، ضرورت مطالعه در مورد پیش بینی آبشستگی و راه های محافظت در برابر آن را کاملا روشن می سازد. به طورکلی روش های کاهش آبشستگی شامل: قرار دادن پی (فونداسیون) در تراز پایین تر از عمق گودال فرسایشی، بالا بردن مقاومت بستر در برابر فرسایش و کاهش قدرت عوامل فرسایش (کاهش جریان رو به پایین و گرداب نعل اسبی) می باشد. یکی از راه های کاهش قدرت عوامل فرسایش استفاده از یک صفحه گسترده در اطراف تکیه گاه می باشد که طوق نام دارد. با نصب طوق قدرت جریان رو به پایین و گرداب نعل اسبی اطراف تکیه گاه کاهش می یابد و عمق آبشستگی نیز کاهش می یابد. در تحقیق حاضر در کانالی مرکب (شامل کانال اصلی و سیلاب دشت)، طوقی با عرض دو برابر عرض تکیه گاه در معرض دو دبی ۲۰ و ۲۵ لیتر بر ثانیه قرار داده شد. عملکرد طوق در سه ارتفاع مختلف: روی بستر، دو سانتی متر بالای بستر و چهار سانتی متر بالای بستر در شرایط آبشستگی آب زلال بررسی شد و با تکیه گاه بدون طوق مقایسه شد. نتایج  نشان داد که طوق آبشستگی را کاهش داده و روی بستر عملکرد بهتری از خود نشان می دهد به طوری که حداکثر درصد کاهش آبشستگی با دبی ۲۰ و ۲۵ لیتر بر ثانیه به ترتیب ۹۴% و۹۳% می باشد.

آب زلال, آبشستگی, تکیه گاه, طوق