تاثیر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی بر نفوذپذیری خاک در شرایط مزرعه ای

خاک های مختلف به دلیل تنوع در ویژگی ها، رفتار متفاوتی در برابر نفوذ آب در خود نشان می دهند. تحقیق حاضر به بررسی نفوذپذیری خاک و نقش ویژگی های فیزیکی و شیمیایی بر آن در شرایط مزرعه ای می پردازد. به این منظور روش استوانه های مضاعف با عمق ثابت آب (۵ سانتیمتر) در ۱۵ سایت مختلف در سه تکرار استفاده و شدت نفوذ آب تا رسیدن به شرایط پایدار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که دامنه شدت نفوذ نهایی بین ۸/۰ تا ۶/۳۴ سانتیمتر در ساعت و زمان لازم برای رسیدن به این نفوذ بین ۲۰ تا ۸۰ دقیقه بسته به خصوصیات خاک متغیر است. بافت خاک (توزیع اندازه ذرات اولیه) تاثیر معنی داری بر نفوذپذیری آن داشت به طوری که با افزایش ۶ و ۴/۱۴ برابری ذرات رس و سیلت، نفوذپذیری نهایی به ترتیب ۱/۵ و ۷/۳۸ برابر کاهش یافت. در مقابل، با افزایش میزان شن به میزان ۸ برابر، نفوذپذیری نهایی افزایش ۸/۱۴ برابری نشان داد. همچنین از بین ویژگی های شیمیایی، میزان آهک اهمیت بیشتری داشت به طوری که افزایش ۶/۳ برابری آهک باعث کاهش شدت نفوذ نهایی به میزان ۲/۱۰ برابر گردید که دلیل آن قرار گرفتن آهک در اندازه رس و سیلت و نفوذپذیری کمتر این دو جزء نسبت به شن بود. نتایج روشن ساخت که نقش خصوصیات فیزیکی بویژه توزیع اندازه ذرات بر نفوذپذیری خاک بیشتر از ویژگی های شیمیایی است. یافته های این تحقیق نشان از لزوم پرداختن به نقش آهک در بررسی رفتار نفوذپذیری خاک های مناطق خشک و نیمه خشک دارد.

Keywords:

آهک , توزیع اندازه ذرات , نفوذپذیری , ویژگی خاک