فتح الله نادری - دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی مدیریت محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
صمد فتوحی - دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
حسین نگارش - استاد ژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
مرضیه خلیلی - استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

اولویت بندی ریسک و خطر زمین لرزه در مناطق مختلف یکی از راهکارهای مدیریت بحران در جهت مواجه شدن با پدیده زمین لرزه محسوب می شود. بر این اساس مناطق مختلف تحت پوشش زمین لرزه سرپل ذهاب از نظر ریسک زمین لرزه بر اساس مدل الکتره مورد اولویت بندی قرار گرفت. معیارهای مورد نظر جهت اولویت بندی شامل سن سنگ شناسی، فاصله از گسل، شیب، ارتفاع، بارش، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده و کاربری اراضی می باشد. وزن معیارها بر اساس مدل سلسله مراتبی به دست آمد. روش تجزیه و تحلیل داده ها هم به صورت کمی و به صورت ماتریس کارائی ارائه گردید. با تلفیق لایه ها در محیط GIS با استفاده از مدل الکتره نقشه پهنه بندی در ۵ طبقه خطر تهیه شد. باتوجه به اولویت بندی مناطق از نظر پتانسیل زلزله خیزی مناطق آسیب دیده که از مدل الکتره استخراج گردید، منطقه سرپل ذهاب با بیشترین پتانسیل زلزله خیزی، اولویت اول را به خود اختصاص داده است. دلیل بالا بودن خطر زلزله خیزی این منطقه ساختار زمین شناسی منطقه، نزدیکی به گسل اصلی زاگرس است. همچنین، منطقه دالاهو و جوانرود مشترکا در اولویت دوم جای گرفته اند. دلیل اصلی پتانسیل زلزله خیزی آن هم ساختار زمین شناسی و فراوانی گسل ها و قرار گرفتن روی گسل زاگرس رورانده است. به منظور صحت سنجی مدل مورد استفاده در منطقه اقدام به انطباق نقشه ناپایداری ها با هر یک از پهنه های خطر گردید. نتایج نشان داد که از بین ۳۸ مورد ناپایداری ژئومورفولوژیکی شناخته شده در منطقه تعداد ۱۸ مورد در طبقه خطر خیلی زیاد و تعداد ۱۱ مورد در طبقه خطر زیاد قرار گرفته اند که بیانگر کارائی نسبتا خوب مدل الکتره در پهنه بندی و اولویت بندی نواحی به منظور مدیریت مخاطرات محیطی دارد.

اولویت بندی, زلزله, سرپل ذهاب, مدل, الکتره