اثرات گسترش فیزیکی بر تاب آوری زیست محیطی شهر بابل

یکی از موضوعات مهم قرن ۲۱ توجه به گسترش فیزیکی شهر است که اگر بدون برنامه باشد همواره مشکلات متنوعی ازجمله مشکل زیست ­محیطی را به همراه دارد که نتیجه آن ایجاد مسائلی جبران ناپذیر برای منابع طبیعی خواهد بود. در این تحقیق محدوده بررسی، شهر بابل است که در تماس مستقیم با طبیعت و زمین­ های کشاورزی قرار دارد. روش تحقیق کمی است و در راستای رسیدن به اهداف، با روش توصیفی و تحلیلی صورت می­ پذیرد. نتایج به دست آمده از آمار جمعیتی نشان می­ دهد جمعیت شهری بابل و امیرکلا از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵، ۷/۷۵ برابر شده و به ۲۸۰۶۹۵ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده است. نتایج رشد مساحت شهر نشان می ­دهد مساحت ساخته شده شهری از ۲۲۶.۴۴ هکتار سال ۱۳۳۶ به ۲۸۶۱.۸۲ هکتار سال ۱۳۹۷ رسیده، یعنی ۱۲/۶۳ برابر شده که نشان می ­دهد رشد شهر از رشد جمعیت پیشی گرفته است. نتایج حاصل از مدل هلدرن در مورد شهر بابل نشان می ­دهد که در فاصله سال ­های ۱۳۳۶ تا ۱۳۶۵ حدود ۶۶ درصد رشد فیزیکی شهر مربوط به رشد جمعیت و ۳۴ درصد رشد شهر مربوط به پراکنش افقی شهر بوده است. ولی اطلاعات به دست آمده مربوط به سال ­های ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۷ نشان از رشد فیزیکی منفی شهر بعد از سال ۱۳۶۵ است که نشان دهنده افزایش تاب­آوری زیست محیطی شهر در دهه های اخیر است. نتایج بررسی الگوی سیمای سرزمین نشان دهنده گسترش هسته اصلی شهر و ادغام لکه­ ها با لکه­ های اطراف و هسته اصلی شهر و در برگرفته شدن آن­هاست. بررسی لکه­ های حاشیه­ ای و تراکم آن­ ها نشان می­ دهد در طی این سال­ ها رشد یافته ­اند و به هسته اصلی شهر پیوستند. 

Keywords:

تاب آوری , رشد فیزیکی شهر , تاب آوری زیست محیطی , بابل