نسرین علوی نیا - استاد دانشگاه آزاد اسلامی داراب

یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی، شهادت شهود است که در بسیاری از موارد احقاق حقوق متوقف بر آن می باشد به همین دلیل است که شهادت در بین ادله اثبات دعوا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رجوع شهود از شهادت ممکن است قبل از صدور حکم یا بعد از آن باشد که از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت احکام متفاوتی دارد. در صورتی که شهود، قبل از حکم از شهادت خود رجوع کنند حکم صادر نمی شود و مشهودعلیه تبرئه می شود. اگر شهود در هنگام رجوع به عمد خود اقرار کنند، تعزیر می شوند و در صورت خطا ضامن نیستند؛ اما در صورتی که مشهودبه زنا باشد در این صورت چه شهود به عمد شهادت داده باشند چه به خطا، حد قذف می خورند و در صورتی که یکی از شهود رجوع کند به عقیده فقهای فریقین جز فقهای شافعیه، همه شهود حد قذف می خورند. پس از اجرای حکم در صورت رجوع شهود قتل، قطع و یا سرقت، اگر شاهد یا شهود به عمد بودن شهادتشان اعتراف کنند، قصاص می شوند و در صورت خطا دیه می دهند، اما اگر یکی از شهود به عمد خود اقرار کند گرچه سایر شهود دیگر رجوع نکنند یا در صورت رجوع به خطا اعتراف کنند باید فاضل از دیه شاهد قصاص شونده را به ولی وی پرداخت کنند؛ زیرا قتل ناشی از شهادت جمیع شهود بوده است.

رجوع از شهادت، قتل، سرقت، قصاص ، زنا