نقش فضای مجازی در شکل گیری و هدایت جنبش های اجتماعی نوین در ایران بر مبنای نظریه دو رگه کاستلز (مطالعه موردی سال ۹۸)

امروزه پیشرفت تکنولوژی و گسترش رسانه های جمعی، تحولات زیادی را در ارتباطات و عرصه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... به وجود آورده است. در این میان، اینترنت در کنار دیگر کارکردهایش، از یک سو آگاهی سیاسی افراد را افزایش می دهد و از سوی دیگر آنها را در مناسبات سیاسی درگیر می کند و از آنجایی که فضای عمومی شهری برای گفتگو به ندرت وجود دارد، فضای مجازی به عرصه ای برای گفتگو تبدیل شده است. فناوری های نوین ارتباطی به افزایش قدرت جنبش های اجتماعی جدید، در شکل دهی و هدایت افکار عمومی جهانی، اعتراض ها و ایجاد چالش های جدی برای حکومت ها انجامیده اند. چنانکه می توان گفت جنبش های اجتماعی جدید با بهره گیری از فناوری های جدید رسانه ای، نقش بسیار مهمی در تحولات جامعه مدنی جهانی ایفا می کنند. در این پژوهش به این مقوله می پردازد که آیا جنبش ایجاد شده در آبان ماه ۱۳۹۸، متاثر از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بوده است یا خیر؟ این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی با هدف بررسی کارکرد فضای مجازی در جنبش های اجتماعی به ویژه جنبش آبان ۹۸ انجام شده است. نتایج نشان داد که در پی گرانی بنزین در آبان ماه ۹۸، شبکه های اجتماعی نقش خارق-العاده ای در ایجاد اعتراضات و جنبش های اجتماعی داشتند.

Keywords:

آبان ۹۸ , اینترنت , جنبش اجتماعی , شبکه های اجتماعی , فضای مجازی