سعید عیسی زاده - عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه بوعلی سینای همدان
زینب شاعری - کارشناس ارشد دانشگاه بوعلی سینای همدان

تعمیق یا توسعه مالی یکی از پیش­شرط های رشد و توسعه اقتصادی کشورها به شمار می رود. بررسی ها نشان می دهند، کشورهایی که بخش مالی آنها از عمق کمتری برخوردار است، منابع مالی در آنها به صورت کارا بین نیازها تخصیص نمی یابد. مقاله حاضر ابتدا کارایی را برای نظام بانکی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا و سپس ایران را در مقایسه با آنها، در دوره زمانی ۲۰۰۸-۱۹۹۵ با استفاده از روش پارامتری آماری(SFA )[۱] و فرم خطی- لگاریتمی تابع هزینه مرزی تصادفی برآوردکرده است. سپس تاثیر یکی از شاخص های توسعه مالی بر کارایی نظام بانکی این کشورها را با استفاده از داده های چهارچوب تابلویی[۲](پانل دیتا) مورد بررسی قرار داده است. نتایج این مطالعه براساس روش تابع مرزی تصادفی نشان می دهد، میزان ناکارایی نظام بانکی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا حدود ۲۰ درصد است که ایران در مقایسه با این کشورها از ناکارایی ۲۸ درصدی برخوردار است. همچنین نتایج بررسی تاثیر عمق مالی بر کارایی نشان­دهنده تاثیر مثبت این متغیر  بر میزان کارایی هزینه است. در واقع، افزایش عمق بازارهای مالی در کشورها موجب کاهش در هزینه های نظام بانکی و به دنبال آن، موجب افزایش کارایی نظام بانکی خواهد شد. [۱]- Stochastic Frontier Analysis [۲]- Panel Data

عمق مالی, تابع مرزی تصادفی, کارایی, شاخص نسبت سپرده ها به تولید ناخالص داخلی