بررسی تطبیقی بافت روستایی اقلیم گرم و خشک منطقه شرق استان اصفهان از منظر ساختار کالبدی و عناصر معماری (نمونه موردی روستای قورتان و بلان)

بافت عمومی سکونتگاه های روستایی بیانگر شکل، فرم و الگوی حاصل از تاثیرگذاری عوامل گوناگون در عرصه روستا و نحوه ارتباط و کنش متقابل این عناصر و ویژگی هاست. همچنین بافت کالبدی این سکونتگاه ها نمایانگر نحوه نظم پذیری خانه ها و استقرار اراضی زراعی و نیز چگونگی قرار گرفتن راه ها و میادین (شبکه معابر) در کنار یکدیگر است. الگوی خانه ها تجلی نیروها و عوامل موثر در شکل گیری آنهاست و از طریق بررسی ویژگی های خانه های روستایی می توان به روابط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و همچنین به ارزش های فرهنگی، سنن و آداب مردم در زمان برپایی آنها و نیز چگونگی توسعه و گسترش روستاها پی برد. نحوه ساخت خانه های روستایی تا حد زیادی به طبقه بندی روستاها بر اساس گروه های اجتماعی و تعیین قدمت و تاریخ تکوین آن ها کمک می کند. پژوهش حاضر در گروه تحقیقات پیمایشی می باشد و با هدف بررسی ویژگی های معماری و کالبدی بافت روستایی، دو روستای قورتان و بلان از توابع شهرستان اصفهان به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از روش تحقیق اسنادی و میدانی و تحلیل منطقی به بررسی تطبیقی شکل و نحوه قرارگیری، کارکرد خانه های روستایی و نوع مصالح بکار رفته در ساخت و ساز بافت این دو روستا پرداخته شده است. نتایج بررسی ها نشان دادند که اگرچه این دو روستا از لحاظ ساختار کالبدی و عناصر معماری شباهت های بسیاری دارند ولی در موارد همچون هندسه و ساختار بناها، نوع مصالح و تعداد طبقات دارای تفاوت های کوچکی هستند.

Keywords:

بافت روستایی , اقلیم گرم و خشک , ساختار کالبدی , عناصر معماری , روستای قورتان و بلان