حمیدرضا شریف - دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
امین حبیبی - استادیار دانشکده هنر و معماری دا نشگاه شیراز

در سیر تکاملی آموزش معماری، آموزش دروس طراحی، بر اساس رابطه استاد و شاگردی شکل گرفته که در آن، دانشجو طرح را در قالب ایده ارائه و مدرس با دیدگاه نقادانه آنرا مورد بازنگری و ارزیابی قرار می دهد. در دهه های گذشته نظریه های توصیفی- تحلیلی با وقوف بر پیچیدگی های کار، با هدف به وضوح رسانیدن فرایند طراحی، به تفسیر ساز و کارها و فرآیند ذهنی طراح پرداخته است که در این راستا بازنگری نیز به عنوان یکی از مباحث مهم، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است، اما بنظر می رسد که برخی از وجوه بازنگری هنوز در پرده ابهام باقی مانده است. این مقاله، به بررسی درباره شناخت و درک بازنگری، به عنوان یکی از ارکان تفکر و لازم برای حل مسائل طراحی پرداخته و با توصیف و تحلیل یافته های اندیشمندان، جایگاه و نقش آن را در فرایند ذهنی طراح جستجو می نماید. نتایج نشان می دهدکه بازنگری بیشتر از چیزی است که تصور می شود و به شکل های مختلف در آموزش دروس طراحی نقش دارد. مدرس با تامل بر ایده یا راه حل اولیه، راه حل پیشنهادی را کنترل و مسائل جدید را به دانشجو ارائه داده که موجب تامل در عمل فرایند حل مسئله طراحی می شود و این شکل از بازنگری موجب حرکت برگشتی از فضای راه حل به فضای مسئله شده تا تصمیم های طراحی اصلاح گردد و دانشجو در یک فرایند بازنگری در فضای مسئله، با تامل بر مسئله مطرح شده توسط مدرس، آگاهی و شناخت خود را نسبت به مسائل مترتب بر موضوع طراحی، وسیع تر و عمیق تر می کند.

بازنگری، تامل، تفکر طراحی، فرایند طراحی، آموزش طراحی معماری