مریم عباسی - کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه تربیت مدرس
سیدابوتراب احمدپناه - استاد یار گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس

بنای درب امام دارای کاشیکاری و آرایههای تزئینی ارزشمندی است. ابعاد گرافیکی تزئینات این بنا شامل رنگ کاشیها، نقوش هندسی، نقوش گیاهی و کتیبه قابل بررسی و پژوهش میباشد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و تاریخی و گردآوری یافته ها مبتنی بر منابع کتابخانهای و اسنادی و تحقیقات میدانی صورت گرفته است که ابتدا نگاهی گذرا به پیشینه تاریخی بنای مذکور دارد سپس به بررسی موقعیت جغرافیایی و معرفی امامزاده درب امام اصفهان و بازسازی نقوش ایوان بنا اختصاص یافته و مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. سپس به قابلیت های گرافیکی نقوش پرداخته میشود و با در نظر گرفتن این امر که کیفیات و سواد بصری به خوبی در این نقوش رعایت شده چگونه میتوان از آنها در هنر گرافیک امروز بهره برد. ایوان بنا با کاشیکاری معرق ساخته شده است. بیشترین نقوش به کار رفته در آن شامل نقش گیاهی است و کتیبههای بنا شامل اشعار، آیات قرآن مجید است و به نام بانیان بنا و زمان ساخت آن اشاره دارد. سوالاتی که در این پژوهش مطرح میشود این است که: ویژگیهای بصری و ترئینات نقوش ایوان امامزاده درب امام اصفهان چگونه قابل ارزیابی است؟ معانی ضمنی نقوش ایوان امامزاده درب امام اصفهان کدام است؟ چگونه میتوان از این نقوش در گرافیک معاصر بهره برد؟ ویژگیهای تزئینات دوره ترکمانان در کدام بخش از ایوان بنای امامزاده درب امام اصفهان قابل مشاهده است؟ هدف از این پژوهش مطالعه و بازسازی تزیینات، نقوش، کتیبه ها و رنگ ایوان امامزاده درب امام اصفهان، معرفی نقوش و رنگ به کاررفته ، بررسی شاخصههای منحصر به فرد نقوش، شناخت انواع تزئینات به کار برده شده و شناخت معانی ضمنی نقوش و ویژگیهای تزئینات دورهی ترکمانان در ایوان بنای درب امام است که میتواند به احیا و کاربرد مجدد نقوش در گرافیک امروز بیانجامد.

اصفهان، درب امام، قراقویونلوها، تزئینات، کیفیات بصری