سید علی حسینی آزاد - دکترای حقوق بین الملل عمومی از دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
پوریا عسکری - دانشیار گروه حقوق عمومی و بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

در دیدگاه سنتی حقوق بین ­الملل سرمایه­ گذاری، شفافیت همواره به عنوان تعهدی برای دولت میزبان و در جهت حمایت هر چه بیشتر از سرمایه­ گذاری خارجی تعریف می­شود. این وجه از شفافیت در حقوق بین­ الملل سرمایه­ گذاری به عنوان یک قاعده به رسمیت شناخته شده است. در عصر حاضر و با بالا گرفتن گفتمان­هایی مانند مبارزه با فساد، حقوق بشر، حکمرانی مطلوب، مسئولیت اجتماعی شرکت­ها و حکمرانی شرکتی، گرایشی جدید در حقوق بین­الملل سرمایه­ گذاری ایجاد شده است که شفاف بودن را از سرمایه­ گذار خارجی نیز طلب می­کند. امکان شکل­ گیری و پیدایش چنین تعهدی و تحمیل آن بر سرمایه­ گذار خارجی، محل بحث این نوشتار است. مقاله حاضر با تکیه بر روشی توصیفی تحلیلی به بررسی اسناد و رویه­ های موجود در حقوق بین ­الملل سرمایه­ گذاری پرداخته است تا ارزیابی کند که آیا در نظم کنونی حقوق بین ­الملل سرمایه­ گذاری می­توان تعهد به شفاف بودن را برای سرمایه­ گذار خارجی شناسایی کرد؟ بررسی­ها در نهایت نشان می­دهد که جامعه­ ی جهانی به سمت شناسایی و تقویت تعهدات عمده­ای برای سرمایه­ گذران خارجی و از جمله شفافیت پیش می­رود و این نگرش جدید سرمایه­گذار خارجی را از اینکه صرفا موضوع حمایت واقع شود خارج کرده و موضوع تکلیف نیز قرار می­دهد.