دانیال صیاد - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری-آب، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
رضا قضاوی - استاد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
ابراهیم امیدوار - استادیار مهندسی آبخیزداری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

سیل یکی از بلا­های طبیعی رایج است که می­تواند زیر­ساخت­های شهری و روستایی و جان و اموال را با خطر مواجه کند. هدف از انجام این پژوهش تهیه و تحلیل نقشه خطر سیل دو روستای خنچه و بارونق در امتداد بخشی از رودخانه سوک چم است. ابتدا نقشه توپوگرافی با استفاده از Google Earth و Global mapper ساخته شد. سپس با استفاده از نقشه توپوگرافی ساخته شده در محیط نرم افزار AutoCAD Civil ۳D برای بازه مطالعاتی سطح ایجاد گردید. سپس با استفاده از سطح ساخته شده مقاطع عرضی، پروفیل طولی، کانال رودخانه، سواحل سیل­گیر راست و چپ رودخانه سوک چم در محیط نرم افزار AutoCAD Civil ۳D ساخته شد. برای شبیه سازی سیلاب در دوره بازگشت­های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ ساله، مقاطع عرضی ساخته شده به نرم افزار HEC RAS انتقال داده شد. برای تبدیل دبی حداکثر روزانه به دبی حداکثر لحظه­ ای با توجه به مقدار P-value آزمون کولموگروف-اسمیرنوف (۹/۰) از روش فیل – استینر استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل فراوانی سیلاب نشان داد توزیع لوگ پیرسون نوع ۳ مناسب­ترین توزیع است. بر اساس نتایج حاصل، سطح سیل­گیری برای دوره بازگشت­های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ ساله به ترتیب ۷۷/۰، ۹/۰، ۱۵/۱، ۴۷/۱ کیلومترمربع به دست آمد. با توجه به نقشه خطر سیل در دوره بازگشت ۱۰۰ ساله (پهنه پر­خطر) به ترتیب حدود ۵/۴۱ و ۵/۴ درصد از دو روستای خنچه و بارونق در معرض خطر سیلاب متوسط تا خیلی زیاد قرار دارند. ایجاد دیواره­های ساحلی و سامان­دهی رودخانه در طول مسیر عبور رودخانه از این دو روستا امری ضروری است که می تواند خطرات ناشی از سیل را تعدیل نماید. استفاده از نقشه های تهیه شده برای انجام اقدامات کنترل سیل، سامانه های پیش بینی و هشدار سیل، بیمه سیل و به طورکلی جهت اقدامات سازه ای و غیرسازه­ای مهار سیل در منطقه پیشنهاد می شود.

نقشه خطر سیل, روستاهای خنچه و بارونق, مدل هیدرولیکی, AutoCAD Civil ۳D, حوضه آبخیز رودخانه سوک چم