تحلیل ساختار فکری مطالعات کارکنان دانشی بر اساس مقالات نمایه شده در Web of Science

سابقه و هدف: استفاده از تکنیک علم سنجی جهت کسب بینشی جامع در زمینه تحقیقات مربوط به کارکنان دانشی اقدامی نوین بوده و امکان درک جامعی از مجموعه گسترده­ ای از مقالات و تحقیقات منتشرشده را برای محققان فراهم می ­سازد. هدف از مطالعه پیش رو، تحلیل و نگاشت تولیدات علمی بین المللی در زمینه کارکنان دانشی است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش های علم سنجی و با فن تحلیل هم ­نویسندگی و هم­ واژگانی انجام شده است. جامعه آماری شامل ۱۹۷۶ مقاله نمایه ­شده در Web of Science در کارکنان دانشی در بازه زمانی ۱۹۲۹ تا ۲۰۲۱ بود که با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزارهای VOSviewer، PreMap و BibExcel بررسی شده اند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان ­دهنده­ ی روند صعودی انتشار مقالات حوزه کارکنان دانشی در ده سال اخیر بود. بر اساس نقشه­ های حاصل­ شده از تحلیل مدارک مورد مطالعه، مفاهیمی از قبیل: اقتصاد تجاری، بهداشت شغلی محیط عمومی و علوم کامپیوتر از جمله پرکاربردترین زمینه­ ها در حوزه­ ی تحقیقات کارکنان دانشی در سطح بین­ المللی به شمار می­ روند. نتایج این پژوهش نشان داد که نقشه علمی حوزه کارکنان دانشی از ۷ خوشه موضوعی تشکیل شده که خوشه ­ها به ترتیب در مورد ویژگی شغلی کارکنان دانشی، عوامل زمینه ­ای محیط کار، عوامل نگه دارنده شغلی، ویژگی های مربوط به ارتباط میان کارکنان، سلامت، عوامل انگیزشی شغلی، مدیریت دانش و جنبه های عمومی کار دانشی مربوط می ­شود. نتیجه گیری: ترسیم نقشه­ های هم ­واژگانی در مقاطع زمانی مختلف مورد بررسی، تغییرات و پایداری ­هایی را در مفاهیم و واژه­ های مرتبط با حوزه­ ی کارکنان دانشی نشان می ­دهد. با بررسی پارادایم، تحول کمات کلیدی مشخص شد، واژه های کلیدی نیز از تمرکز بر عوامل اصلی تفاوت میان کارکنان دانشی با سایر کارکنان به سمت عوامل روانی مربوط به کارکنان و عوامل انگیزشی برای نگهداری این کارکنان تغییر کردند.

Keywords:

Knowledge workers , Scientific map , Co-authorship analysis , Articles , کارکنان دانشی , نقشه علمی , تحلیل هم نویسندگی , مقالات