میرجلال الدین کزازی - هیئت علمی دانشگاه علامه

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحله ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می شمرند؛ اگر چه نمی توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همه اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقاله حاضر «بررسی توتم در داستان های شاهنامه فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گسترده شاهنامه، نگارنده را بر آن داشت تا جهت افزونی دقت و توجه بیشتر به جزئیات، به ده داستان در سه بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی توجه کند.

توتم, تابو آرکی تایپ, ناخودآگاه جمعی, شاهنامه, درفش