اسفندیار نریمانی - دانش اموخته دانشگاه علامه

حماسه ایلیاد یکی از کهن ترین حماسه هایی جهان است؛ اما از دید موضوع و گستردگی داستان می توان آن را در برابر یکی از داستان های شاهنامه قرارداد. در این سنجش، داستان سیاوش از یک سو با داستان نبرد تروآ سنجیده می شود و از سوی دیگر در چهره و موقعیت هلن. سیاوش از دید بسیاری از ویژگی های شخصیتی، روحی و موقعیتی که در شاهنامه دارد به خوبی می تواند با هلن سنجیده شود؛ سیاوش هم زیباترین شاهزاده و هم پهلوانی بسیار درستکار، راستگو، پرمهر، حق شناس، بی کینه، دوست داشتنی، بی گناه و در عین حال جنگاور، تنومند و دلیر است؛ اما آنچه بیش از هر چیز او را به شخصیت و موقعیت هلن نزدیک می کند، یکی زیبایی اوست و دیگری ناگزیری او در رفتن به سرزمین بیگانه. سیاوش پس از آنکه سرزمین توران را به ناگزیر برای زندگی خود برمی گزیند،در آنجا به دست افراسیاب کشته می شود و کشته شدن پهلوان و شاهزاده ایرانی باعث برپایی جنگ های بزرگ و دامنه دار در میان مردم دو سرزمین به انتقام خون سیاوش می شود. سرانجام پس از کشته شدن شماری از نام آوران پهلوانان تورانی به ویژه «پیران ویسه» و «شیده» فرزند افراسیاب، با لشکرکشی بزرگ سپاهیان ایران و هم پیمانانشان، با ویرانی کامل سرزمین توران و کشته شدن افراسیاب به دست کیخسرو جنگ پایان می پذیرد. در این میان کیخسرو هم – که از حیث بسیاری ویژگی ها، او را می توان ادامه شخصیت پدر دانست - به ایران باز آورده می شود. در ایلیاد هم پس از آنکه ملکه به ناگزیر (یا به دلخواه) سرزمین بیگانه را برای ادامه زندگی برمیگزیند، لشکرکشی بزرگ سپاهیان یونان و هم پیمانانشان برای باز آوردن او به سرزمین تروآ آغاز می شود. در این نبرد ده ساله بسیاری از نام آوران پهلوانان تروآیی از جمله «هکتور» و «پاریس » و «پریام» پادشاه تروآ، به دست آخائیان کشته می شوند و شهر و سرزمین آنان ویران می شود و در پایان، هلن به سرزمین یونان باز پس آورده می شود.

حماسه, ویژگی های شخصیتی, سرزمین بیگانه, پهلوان, نبردهای دامنه دار, انتقام, لشکرکشی, جنگ تروآ