سمیه میرشکاری - هیات علمی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، ایران
سید ابوالفضل هاشمی - دانشجوی دکتری رشته آگروتکنولوژی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی،دانشگاه زابل، ایران

تغییر اقلیم و گرمایش جهانی از چالش های بزرگ قرن حاضر است که کلیه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی انسان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. این موضوع به ویژه در رابطه با تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی که مستقیما وابسته به محیط فیزیکی می باشند، اهمیت دو چندانی دارد. منابع علمی موجود عمدتا حاکی از این است که تغییر اقلیم، امنیت غذایی جهان را به مخاطره خواهد انداخت و تاثیر سوء آن بر کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته خواهد بود و در این راستا جوامع انسانی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از اثرات سوء ناشی از گرمایش جهانی و تغییر اقلیم آسیب زیادی خواهند دید. منابع علمی کشاورزی بنا به تعریف عام فعالیتی اقتصادی درجهت تولید غذا می باشد و در نتیجه امنیت غذایی حال و آینده جهان در گرو موفقیت این فعالیت خواهد بود. از جمله راهکارهای کاهش غلظت گازهای گلخانه ای می توان به بهبود خصوصیات بیولوژیکی و ترسیب کربن در خاک، عملیات خاکورزی، محتوای اجزای کربن آلی، نوع گیاه و تناوب زراعی، محتوی رطوبتی خاک و آبیاری، شرایط آب و هوایی منطقه، بهبود کارایی مصرف انرژی و به کارگیری انرژی های جایگزین اشاره کرد. همچنین جهت ایجاد سازگاری به شرایط تغییر اقلیم می توان با شناخت صفات مرتبط با عملکرد و رشد بهتر در شرایط افزایش غلظت دی اکسید کربن و انتقال آنها به گیاهان زراعی از طریق اصلاح نباتات و دستکاری های ژنتیکی، همچنین توسعه سیستم های آبیاری برای محصولات زراعی، تناوب زراعی، تغییر تاریخ کاشت، تغییر مدیریت زراعی، اجرای سیستم های کشت مخلوط، مدیریت بلند مدت عناصر غذایی، افزایش تنوع زیستی و استفاده از مدیریت تلفیقی آفات که این موارد افزایش انعطاف پذیری بوم نظام زراعی را در برابر نوسانات و عوامل محیطی به دنبال دارد اشاره کرد.

گرمایش جهانی، اثرات گلخانه ای، تغییر اقلیم، امنیت غذایی، ترسیب کربن، سازگاری