مرتضی براتی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران.
فاطمه السادات ترابی - دانشجو دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی. دامغان. ایران.

حجیت عقل از نظر اسلام ثابت بوده و اندیشمندان مسلمان (جز گروهی اندک) از ابتدا در حجیت آن تردید نداشته‎اند؛ در فقه، مهم ترین دانش اسلامی نیز عقل جزء منابع چهارگانه شمرده شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی حجیت عقل از منظر منابع دینی است. بررسی‎ها نشان داد دلایل حجیت عقل از منظر استاد جوادی آملی را می توان در این موارد برشمرد: شناخت عقلی که عبارت از دانش مفهومی نسبت به حقایق ثابتی است که حتی امور متغیر عالم را نیز پوشش می دهد؛ بیان ارتباط علی و معلولی عالم و پدیده ها در منابع دینی دلیل دیگری بر حجیت عقلانیت است؛ یکی دیگر از دلایل حجیت عقل از نظر قرآن بیان فلسفه و چرایی احکام و دستورات دینی است. در ادامه مقاله به این نکته مهم اشاره می شود که پذیرش نظام خلقت و آفرینش، انسان مخلوق، از قوه اندیشه و عقل خود استفاده کرده و با تفکر در خود و سایر مخلوقات، به وجود خالق پی برده وبا معرفت خداوند را عبادت می کند؛  لذا با توجه به مبانی تفسیری و حکمی آیت الله جوادی آملی نتیجه گرفته می شود که اگر از عقلانیت وحیانی به‎خوبی بهره وری نشود، عقل در جایگاه خود شناخته نشده و این امری است که  با هدف آفرینش او ناسازگار است؛ پس یکی از اهداف ارسال رسل و شرایع آسمانی برای هدایت بشر به استفاده از عقلانیت است.

حجیت عقل, منابع دینی؛ فلسفه آفرینش؛ عقلانیت وحیانی؛ آیت الله جوادی آملی