تاثیر آموزش سواد دیداری بر رشد خلاقیت و مولفه های آن در دختران ده ساله براساس دیدگاه گیلفورد با محوریت کتاب تصویری بدون کلام
عنوان مقاله: تاثیر آموزش سواد دیداری بر رشد خلاقیت و مولفه های آن در دختران ده ساله براساس دیدگاه گیلفورد با محوریت کتاب تصویری بدون کلام
شناسه ملی مقاله: JR_LIRJ-11-2_018
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_LIRJ-11-2_018
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
معصومه انوری - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
اعظم صنعت جو - دانشیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
معصومه تجعفری - استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
خلاصه مقاله:
معصومه انوری - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
اعظم صنعت جو - دانشیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
معصومه تجعفری - استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
مقدمه: سواد دیداری که به معنای مهارت تفسیر علائم، خطوط و رنگها و درک پیام در تصویر است، به دلیل تسلط تصویر بر متن در عصر حاضر، از ضروریات و مکمل سواد اطلاعاتی است (ACRL, ۲۰۱۱). علاوه بر اینکه خوانش صحیح کتابهای تصویری بدون متن، در گرو برخورداری از مهارت سواد دیداری است، این کتابها میتوانند ابزاری در خدمت آموزش سواد دیداری نیز باشند. از آنجایی که افزایش مهارت سواد دیداری با رشد خلاقیت، رابطه مستقیم دارد، بنابراین کتاب تصویری میتواند ابزاری برای آموزش سواد دیداری و افزایش خلاقیت باشد. بدین منظور پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش سواد دیداری بر میزان رشد خلاقیت و مولفههای آن در دختران ده ساله محصل در دبستانهای شهر مشهد با محوریت کتاب تصویری انجام شده است.روششناسی: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع پژوهش، در زمره پژوهشهای نیمه تجربی با پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، همه کودکان دختر ۱۰ ساله محصل در دبستانهای مشهد در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ بود که از این میان آنها ۳۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب شد و در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفت. گروه آزمایش به مدت ۱۶ جلسه، آموزش و تمرین سواد دیداری را دریافت کرد. ابزار گردآوری اطلاعات، آزمون خلاقیت تصویری تورنس و پرسشنامه محقق ساخته سواد دیداری کودک بود که توانایی آزمودنی ها را سنجید. روایی پرسشنامه سواد دیداری، با نظر متخصصان علوم ارتباطات تایید شد و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (۹۱/۰) مورد محاسبه قرار گرفت. برای تحلیل داده ها، از آزمون کوواریانس یک متغیره استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میان نمرات خلاقیت کودکانی که آموزش سواد دیداری را دیده اند، با کودکانی که این آموزشها را ندیدهاند، تفاوت معنادار وجود دارد؛ به طوری که این آموزش ها منجر به افزایش شاخص های سیالی، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط در ایده های آنان و در نتیجه باعث افزایش میزان خلاقیت آنان شده است.نتیجه: اکنون پرداختن به آموزش سواد دیداری در کنار سواد اطلاعاتی به دلیل سلطه تصویر، از سوی کتابداران مطرح است. بهخصوص اینکه این مهارت میتواند بر توانائی افراد نظیر خلاقیت اثرگذار باشد. آموزش سواد دیداری اقدامی مشترک بین اعضای هیئت علمی، کتابداران، موزه داران، آرشیوداران، حرفهمندان منابع بصری، و متخصصان فناوری آموزشی است (ACRL, ۲۰۱۱)، اما در مدارس، به صورت تفننی برگزار میشود (فلسفی، ۱۳۹۴) و مسئولیت سایر نهادهای آموزشی بهویژه کتابخانه ها را برجسته میکند. به منظور پرداختن به این آموزش لازم است، نظیر پژوهش حاضر، پروتکل های آموزشی با مشارکت دیگر حوزه ها نظیر ارتباطات و علوم تربیتی تقویت شود. همچنین ضرورت دارد از راهکارهای چندگانه به منظور آموزش بهره گرفته شود. این پژوهش از کتاب تصویری برای آموزش استفاده کرد. در نتیجه میتوان بیان کرد علاوه بر اینکه درک کتاب تصویری نیازمند سواد دیداری است، خود نیز به عنوان ابزار آموزش سواد دیداری استفاده شود. بنابراین پژوهش های آینده باید به بررسی چگونگی تقویت سواد دیداری در کتابخانه، افزایش آن در کاربران، شناسایی کتابهای تصویری موثر و نیز شناسایی پروتکل مناسب آموزشی بپردازند.
کلمات کلیدی: آموزش, سواد دیداری, خلاقیت و مولفه های آن, کتاب تصویری بدون کلام, دختران ده ساله
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1410110/