عظیم شیردلی - دانشیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
ذبیح الله خانی تملیه - دانش آموخته دکترای مهندسی منابع آب/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
پریسا فخیمی - دانش آموخته کارشناس ارشد/ گروه آبیاری زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
سکینه خانی تملیه - دانش آموخته دکتری/ گروه آب و هواشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
رسول میرعباسی نجف آبادی - دانشیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

دما یکی از عوامل تاثیرگذار در رشد و عملکرد گیاهان است. از این­رو در این پژوهش، روند دمایی دوره آتی در دشت ابهر تحت تاثیر تغییر اقلیم در دوره های زمانی آینده و اثرات آن بر عملکرد گوجه فرنگی بررسی شد. سپس، با استفاده از شبیه سازی عملکرد گیاه به وسیله مدل AquaCrop، عملکرد گیاه در دوره های زمانی آتی و در زمان های کشت متفاوت شبیه سازی و برآورد شد. در این مطالعه بازه زمانی دوره مشاهداتی ۲۰۱۰-۱۹۹۱ میلادی، افق نزدیک ۲۰۳۰-۲۰۱۱، افق میانی ۲۰۶۵-۲۰۴۶ و افق دور ۲۰۹۹-۲۰۸۰ در نظر گرفته شده است. به منظور ریزمقیاس نمایی نتایج مدل شبیه سازی گردش عمومی جو از نرم افزار LARS-WG با استفاده از مدل HadCM۳ و سناریوی A۲ استفاده شد. سپس تولید فایل سناریو برای دوره پایه انجام شد. طبق نتایج به دست آمده، بیش ترین عملکرد در کشت محصول گوجه فرنگی در زمان حال مربوط به کشت ۱۵ خرداد با ۵۷.۵۵ تن در هکتار است. با توجه به این که زمان کشت مرسوم منطقه ۵ خرداد است، با ده روز انتقال زمان کشت مرسوم به ۱۵ خرداد،  ۰.۵۱ تن در هکتار محصول افزایش می یابد. هم چنین، نتایج عملکرد گوجه فرنگی در افق های آتی افزایش می یابد که می توان به سیستم فتوسنتزی C۳ این گیاه و زودرس شدن میوه و گل دهی بیش تر ارتباط داد. با توجه به نتایج مطالعه پیشنهاد می­شود اثرات تغییر اقلیم بر سایر محصولات زراعی و باغی مورد مطالعه قرار گیرد و هم چنین به تخصیص مناسب آب در امر کشاورزی منطقه مورد مطالعه توجه شود. از این­رو آگاهی از اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب و عملکرد محصولات زراعی می تواند اطلاعات لازم را در جهت مدیریت مناسب در اختیار کارشناسان و برنامه­ریزان حوزه آب و کشاورزی قرار دهد.

تغییر اقلیم, دشت ابهر, دما, گوجه فرنگی, مدل AquaCrop