علی عرب مازار یزدی - عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی.
لیلا خودکاری - کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی- دانشگاه علامه طباطبائی

«پولشویی» پدیدهای است که با پنهان نگه داشتن منشا پول یا دارایی، از آن به عنوان پولی پاک، قانونی و مشروع استفاده میشود و وارد چرخه اقتصاد میگردد. «تطهیر پول» اقدامی برای استفاده قانونی از پولهای کثیف حاصل از فعالیتهای غیرقانونی است که روند طبیعی فعالیتهای اقتصادی را به مخاطره میاندازد. این مقاله، ضمن مرور مطالعات انجام شده در مورد حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران، با انتخاب یکی از این مدل ها و بکارگیری آن در الگوی تقاضای پول، به اندازهگیری حجم پولهای کثیف ناشی از فعالیتهای غیرقانونی در ایران طی سالهای ۸۰-۱۳۵۲، که نمایانگر ظرفیت بالقوه پول شویی در کشور طی دوره مذکور است، میپردازد. این برآورد نشان میدهد که حجم پولهای کثیف در سالهای اخیر دارای روند صعودی بوده است و بین گستردگی حجم اقتصاد زیرزمینی و افزایش تقاضای پول رابطه معنیدار و مستقیمی وجود دارد. این یافته ها توجه بیشتری را از جانب سیاستگذاران برای کاهش حجم اقتصاد زیرزمینی و ایجاد موانعی برای ورود پولهای کثیف ناشی از این فعالیتها به داخل اقتصاد، میطلبد.

ایران, پول کثیف, پول شویی, اقتصاد زیرزمینی, روش کرک, محاسبه حجم پولهای کثیف