رویکرد سیستم های تقاضا در استخراج توابع تقاضای دارایی های پولی: یک سیستم مخارج غیرخطی برای اقتصاد ایران

برخلاف ادبیات تقاضای پول در ایران که صرفا مبتنی بر چارچوب مطالعات کلان است این مقاله ساختار تقاضای داراییهای پولی را در چارچوب یک سیستم مخارج غیرخطی طی دوره ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳ با تاکید بر کششهای قیمتی و درآمدی مورد بحث قرار می دهد. تخمین الگوی برآورد شده -که به منظور اجتناب از خطای تصریح ناشی از محدودیتهای نهادی و پویایی های بازار پول به صورت یک سیستم پویا تصریح شده است- نشان می دهد که کششهای قیمتی (هزینه استفاده) داراییهای پولی با افزایش سر رسید سپرده ها و یا داراییهای پولی به تدریج بطور قابل توجهی افزایش می یابد ولی کششهای داراییها نسبت به نرخ سود سپرده ها تقریبا برابر با صفر است. بر این اساس، مقدار کشش داراییهای پولی نسبت به هزینه استفاده داراییها نمی تواند – علیرغم رابطه غیرخطی بین هزینه استفاده و سود سپرده ها - به سود سپرده ها نسبت داده شود. افزون بر این، بررسی روند زمانی کششهای مختلف، مبین آن است که تغییرات کششها، صرفا از اثر درآمدی نشات گرفته و شاید عدم تنوع سبد داراییهای مالی در کشور موجب ثبات کششهای هیکسی شده است؛ بطوریکه نوسانات شدید و رکود بخش حقیقی؛ مثلا در سالهای ۱۳۷۴ و ۱۳۷۶ به شدت در نوسانات کششهای محاسبه شده، منعکس شده است. با توجه به عدم حساسیت کششهای محاسبه شده نسبت به نرخ سود سپرده ها از نقطه نظر سیاستی، می توان گفت که سیاستهایی نظیر کاهش نرخ تورم- که منجر به کاهش هزینه استفاده داراییها می شود- بطور قابل توجهی می تواند منجر به افزایش تقاضای داراییهای بلندمدت گردد.

Keywords:

ایران , داراییهای پولی , تابع تقاضای پول , سیستم مخارج غیرخطی , مدل اقتصادسنجی , آزمون ضریب لاگرانز