مصطفی قدمی
معصومه نبی نژاد کناری

شیوه‎های مختلف سفر به دلیل در پی داشتن هزینه‎های اقتصادی، اجتماعی، روانی و زیست‎محیطی و تاثیر گذاری بر سهولت دسترسی شهروندان به مراکز مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. شهروندان با در نظر گرفتن مقصد سفرها و میزان دسترسی آنها به خودرو، واکنش‎های متفاوتی نشان می‎دهند. عوامل بسیاری چون ساختار فضایی و فرم شهر، ویژگی‎های فردی و خانوادگی، ویژگی‎های اقتصادی و بسیاری عوامل دیگر در انتخاب شیوه‎ی سفر شهروندان به مقاصد مختلف نقش‎آفرینی می‎کنند. از این‎رو، پژوهش پیش رو با هدف بررسی سهم اثرگذاری عوامل مختلف فضایی، اقتصادی، زیرساختی و کیفیت وسایل حمل و نقل و همچنین عوامل ذهنی (حساسیت به موضوعات کلان و آینده‎ی جامعه) و عوامل فرهنگی (تمایل و وابستگی شهروندان به وسایل نقلیه‎ی شخصی)، بر رفتار سفر شهروندان در شهر بابل انجام گرفته است. فرضیه‎ی این پژوهش عبارت است از: عوامل فضایی تا حد زیادی شیوه‎ی سفر شهروندان را بیان می‎کند. همچنین سوال اصلی اینکه "سهم عوامل فضایی در تعیین شیوه‎ی سفر شهروندان، نسبت به عوامل فردی در چه سطحی است"؟ روش پژوهش از نوع کمی با استفاده ابزار پیمایشی پرسش‎نامه با تعداد نمونه ۳۰۰ خانوار (براساس فرمول کوکران) است. روش نمونه‎گیری نیز خوشه‎ای چندمرحله‎ای بوده است. برای تجزیه و تحلیل از نرم‎افزار آماری SPSS (روش رگرسیون چند اسمی) بهره برده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد که هر یک از متغیرهای مورد آزمون، بخش قابل توجهی از واریانس شیوه‎ی سفر شهروندان را بیان کرده و نقش مهمی در تعیین الگوی سفر شهروندان دارند و ساختار فضایی شهرها تاثیر معناداری بر شیوه‎ی سفر درون‎شهری داشته است.

شیوه‎ی سفر, مراکز خدماتی, عوامل فضایی, رگرسیون چند اسمی, بابل