استحصال آب و افزایش تولیدات کشاورزی مبتنی بر رویکرد مدیریت سازگار راهبردی آبراهه های فصلی

در کشور ایران زندگی بخش مهمی از مردم به ویژه در روستاهای مستقر در مناطق کوهستانی و سرشاخه های رودخانه ها، متکی به آبراهه های میانی و فصلی است. در دهه های اخیر در کنار تغییرات اقلیمی و عدم تغییر در شیوه سنتی کشاورزی، بسیاری زمین های کشاورزی آبی و دیم در دامنه آبراهه ها رها شده است. ساماندهی این آبراهه ها اهداف مهم آبخیزداری و زیست محیطی را در بر دارد و از سوی دیگر با یک مدیریت مناسب می تواند با احیای اراضی کشاورزی (از طریق تامین آب)، بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی این مناطق مانند بیکاری و مهاجرت را مرتفع سازد. انجام این کار مستلزم هم- گرایی بیشتر بین برنامهریزان و بهرهبرداران از منابع است که چارچوب مدیریت سازگار را تشکیل میدهد. در این راستا در آبخیز کلهجوب با توجه به مشکلات سیل و فرسایش خاک و همچنین مشکلات اجتماعی و اقتصادی ناشی از کاهش سطح جریان آبی در آبراهه های آن، با هماهنگی و مشارکت مولفه های ذیربط بخصوص ساکنان آن، ضمن انجام فعالیت های آبخیزداری در راستای مهار فرسایش و سیل، زمینه بهبود وضعیت کشاورزی مردم از طریق اصلاح الگوی کشت صورت گرفت. تامین آب از طریق سازههای ایجاد شده و همچنین سطوح ایجاد شده برای استفاده از باران و هرزآب ها صورت گرفت. جلب اعتماد و مشارکت مردمی مهمترین نقطه قوت و عامل موفقیت این کار است.

Keywords:

ساماندهی رودخانه , سطوح آبگیر باران , مدیریت سازگار , مشارکت مردمی