محسن اسدی - دانشجو دکتری مهندسی محیط زیست – منابع آب دانشگاه علوم و تحقیقات
پریسا بزرگی - دانشجو دکتری مهندسی محیط زیست – منابع آب دانشگاه علوم و تحقیقات

بدون شک سیلاب بعنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است ولی در عمل سیلاب هم از نظر تلفات جانی و هم از نظر خسارات مالی مهیب ترین بلای طبیعی در جهان محسوب می شود. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ حدود ۳۹۰۰۰۰ نفر در اثر بلایای طبیعی در جهان کشته شدند که ۵۸ درصد مربوط به سیلاب، ۲۶ درصد در اثر زلزله ۱۶ درصد در اثر طوفان و بلایای دیگر بوده است. خسارات کل در این ۱۰ سال حدود ۷۰۰ میلیارد دلار بوده است که به ترتیب ۳۳، ۲۹، ۲۸ درصد مربوط به سیلاب، طوفان و زلزله بوده است. در این رابطه نکته نگران کننده، روند افزایشی تلفات و خسارات سیلاب در جهان در دهه های اخیر بوده است. افزایش جمعیت و دارایی ها در سیلاب دشت ها ،تغییرات هیدرو سیستم ها و اثرات مخرب فعالیت های انسانی از دلایل عمده این روند افزایش بوده است. مفهوم سیل به وضعیتی اطلاق می شود که در آن آب در رودخانه ها و مسیل ها بطور غیر منتظره افزایش پیدا کرده بطوریکه باعث خسارت جانی و مالی گردد. سیل شامل سیل رودخانه ای،ساحلی، شهری و ناگهانی می باشد. از میان بلایا ی طبیعی سیل بیشترین پتانسیل آسیب رسانی و متاثر کردن جمعیت جهان را داراست. بطوریکه یک سوم کل خسارت ناشی از بلایای طبیعی و دو سوم جمعیت جهان تحت تاثیر سیل می باشند.در ایران وقوع سیل طی سالهای اخیر رشد فزاینده ای داشته است. از سال ۱۹۹۵ تاکنون چندین همایش بین المللی در رابطه با توانمندی تکنولوژی اطلاعات در مدیریت بلایای طبیعی برگزار شده است. استفاده از فناوری سامانه های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و اینترنت در مدیریت و کنترل سیلاب یکی از ابزارهای موفق در مقابله با سیلاب می باشد که نقش کارای خود را در در این زمینه به اثبات رسانده است.امروزه استفاده از ماهواره ها در جمع آوری اطلاعات ،پایش سیل وکامپیوتر و اینترنت در نگهداری ،پردازش،انتقال سریع اطلاعات وآموزش مردم و مانورهای مجازی که در برنامه عملیاتی پیش بینی می شوند، منابع با ارزشی را در اختیار قرار داده است.در این مقاله ضمن تشریح قابلیت های فناوری اطلاعات در مدیریت سیلاب، به تجارب موفق کشور چین در استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت در مدیریت سیلاب به منظور آموختن درس هایی جهت استفاده در کشور پرداخته می شود.

فناوری اطلاعات، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور، اینترنت ،مدیریت سیلاب