مرتضی ضرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
ابوالفضل مساعدی - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سیدمجید هاشمی نیا - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد قبائی سوق - دکتری علوم و مهندسی آب، شرکت مدیریت منابع آب ایران، تهران

خشکسالی یک رخداد تکرار شونده و به اصطلاح خزنده است که به آرامی و در مناطق مختلف کره زمین رخ میدهد. در دهه های گذشته شاخص های خشکسالی متعددی برای پایش این پدیده اقلیمی توسعه یافته اند. شاخص نسبتا جدید پالمر استاندارد شده (SPDI) بر مبنای مفاهیم شاخص پالمر و بکارگیری تفاضل بین بارش و بارش مناسب اقلیمی در قالب شاخص های استاندارد شده توسعه یافت. در پژوهش حاضر به منظور پایش خشکسالی و مقایسه ی نتایج آن با شاخص های بارش استاندارد شده (SPI) و بارش و تبخیر- تعرق استاندارد شده (SPEI)، از داده های ۵ ایستگاه سینوپتیک واقع درمناطق مختلف آب و هوائی کشور طی دوره ۱۹۶۰ تا ۲۰۲۰ استفاده شد. نتایج پایش خشکسالی در ایستگاه مشهد نشان داد که تعداد رخداد وقایع خشکسالی/ترسالی در شاخص SPI و SPDI بیشتر از SPEI است، اما طول دوره ی بسیار مشابه یکدیگر بود و در ایستگاه های شیراز، تهران و کرمان ارتباط نزدیک و مشابهت رفتاری بین شاخص های SPDI و SPI دیده شد. همچنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد که همبستگی بسیار بالایی بین دو شاخص SPI و SPDI در تمامی ایستگاه ها وجود دارد و با افزایش مقیاس زمانی، مقدار همبستگی نیز افزایش می یابد.

شاخص SPDI، شاخص SPI، شاخص SPEI، خشکسالی، ضریب همبستگی