حسین فرنژاد
سعید فرخی زاده

تاخیر در پروژه های عمرانی به دلیل پیچیدگی های خاص آنها امری غیرقابل انکار است به طوری که مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که اغلب پروژه-های ساخت در دنیا با بیش از ۵۰ درصد افزایش زمان مواجه می شوند. تاخیر در پیشرفت کار، علاوه بر آن که موجب طولانی شدن زمان اجرا و صرف هزینه های فراوانی برای راه اندازی مجدد یا تکمیل آنها می گردد، به تحمیل هزینه فرصت از دست رفته بر بخش های اقتصادی و نیز توجیه ناپذیرشدن پروژه در مراحل بعد نیز منجر می شود. همچنین به دلیل رابطه ی مستقیم میان زمان و هزینه اجرای پروژه، افزایش زمان اغلب منجر به افزایش هزینه ها می-شود. این پژوهش توصیفی تحلیلی و از نوع کاربردی پیرو سوال اساسی که " عوامل تاثیرگذار در بروز تاخیر ناشی از عدم انجام تعهدات مالی کارفرما در موعد مقرر و لزوم بازنگری در نحوه محاسبه تمدید مدت پیمان ناشی از آنها چیست ؟" شکل گرفت و برای پاسخ به سوالات پژوهش، ابتدا پیشینه تحقیق بررسی و سپس عوامل موثر تاخیر در پروژه ها با استفاده از آزمون فریدمن بررسی و با توجه به جدول و نمودارهای به دست آمده تمامی مولفه های ذکر شده دراین پژوهش در کاهش ریسک و انجام تعهدات به موقع کارفرما و تامین بودجه لازم و کافی قبل از شروع پروژه برای کل پروژه و تاثیر عدم ابلاغ به موقع تغییر مقادیر کار و برنامه زمان بندی و بودجه بندی مناسب در شروع پروژه در محاسبه تمدید مدت پیمان و تاثیر نرخ تورم واقعی در محاسبه تمدید مدت پیمان دارای بیش ترین رتبه را داشته و در بررسی قوانین و حقوق ساخت با نگاه به عوامل تاثیرگذار در بروز تاخیر در قراردادهای پیمانکاری، ناشی از عدم انجام به موقع تعهدات مالی کارفرما و لزوم ارائه راهکار برای جبران و کاهش آثار آنها باید مورد توجه قرار بگیرد.

تاخیر پروژه های عمرانی، تعهدات مالی کارفرما، پیمان، تمدید پیمان.