علی محمد موذنی - استاد زبان و ادبیات فارسی، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
سیدمحمدرضا حسینی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

پژوهش حاضر به بیان دیدگاه های مشترک مولوی و ابن عربی درباره باب مراتب حضرت ابراهیم (ع) در حوزه عرفان اسلامی می پردازد؛ ابن عربی و مولوی، به سبب داشتن منابع مشترک اعتقادی و فکری، دیدگاه ها و اندیشه های مشترک فراوانی درباره این پیامبر الهی دارند و دلیل این موضوع، بن­ مایه های فکری مشترک آن ها به­خصوص قرآن مجید، به عنوان سرچشمه و منبع اصلی معرفت و سپس احادیث و معارف اسلامی و تقریرات و تعلیمات عرفای سلف بوده است؛ بنابراین هر دو عارف به تعاریفی جامع درباره جایگاه ابراهیم در نظام آفرینش پرداخته اند. در این نوشتار با روشی توصیفی تحلیلی به بیان مبانی اندیشه های مولوی و ابن عربی در باب مراتب و جایگاه وجودی ابراهیم با تمثیلات همانندی از سوی ایشان با پنج محور: مقام خلت، آتش نمرود، شکسته­شدن بت­ها، استدلال­گری و یقین ابراهیم پرداخته­ایم و پس از تشریح و تطبیق مفاهیم و مولفه­های مشترک و متفاوت، به نتایج یکسانی رسیده­ایم.     

مولوی, ابن عربی, مراتب ابراهیم, مثنوی و غزلیات شمس, فصوص­الحکم