زهرا صادقی - دانشجوی دکتری معماری منظر، گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مجتبی انصاری - دانشیار، گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مهدی حقیقت بین - استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

پارک­های محله­ای در ارتباط بین مردم با طبیعت نقش مهمی را ایفا می­کنند. در واقع فضای سبز مهمترین انگیزه برای حضور و تفریح در پارک است. به منظور ارتقای کیفیت فضای سبز پارک­های محله­ای و افزایش مشارکت مردمی، طراحی منظر پارک در ارتباط با ترجیحات مردم و ادراک آنها از منظر مطلوب ضروری به نظر می­رسد، در حالی که در این زمینه کاستی­هایی وجود دارد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی پسندهای بصری مردم در راستای طراحی مطلوب پوشش گیاهی است. پژوهش حاضر قصد دارد این پسندها را در زمینه ترکیب فضایی پوشش گیاهی بر اساس شاخصه مهم و تاثیرگذار مقیاس بصری، مورد مطالعه قرار دهد. در این بررسی عوامل زمینه­ای سن، جنسیت و تفاوت­ سطح اجتماعی _ اقتصادی در نظر گرفته شد. روش پژوهش حاضر ترکیب روش کیفی و کمی است؛ ابتدا با مطالعه منابع و مشاهده میدانی ترکیب فضایی گیاهان در ایجاد انواع مقیاس بصری مورد شناسایی قرار گرفت سپس برای روش علی _ مقایسه­ای، داده ها مبتنی بر پیمایش جمع آوری شدند. با نمونه گیری تصادفی، ۳۶۳ نفر از مراجعه­کنندگان به پارک های محله­ای در دو منطقه شهر تهران، مورد پرسش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحلیل داده­ها بیانگر این مهم است که بین نظرات پاسخ­دهندگان در زمینه مقیاس بصری مطلوب در گروه­های مختلف تفاوت کمی قابل مشاهده است.  برای همه گروه­ها مقیاس بصری کاملا بسته و دید کاملا باز مطلوب نیست. مناظر با مقیاس بصری میانه و دید باز در فضای سایبانی مطلوب­تر هستند. بر اساس یافته­های پژوهش حاضر، الگوی کاشت بر اساس ترکیب گیاهان در لایه های عمقی فضای سبز و در ارتفاعات مختلف پیشنهاد شد. پژوهش حاضر گام­های نخستین را در برنامه­ریزی منظر براساس آگاهی از پسندهای عمومی برداشته و این یافته­ها ارائه کننده راهکارهای عملی برای طراحی کاشت در منظر هستند.

مقیاس بصری, ترکیب فضایی گیاهان, پارک محله, پسندهای بصری منظر