سید مجید زارعیان - دانشجوی دکتری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
زینت نیک آئین - استادیار، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
سید محمدکاظم واعظ موسوی - استاد، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه امام حسین ع، تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین جایگاه روان­شناسی ورزشی در رشته­های المپیکی و مدال­آور در ساختار ورزش کشور انجام گرفت. پژوهش حاضر از ­نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت، از نوع پژوهش­های کیفی و از نوع نظریه زمینه­ای می­باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه افرادی بود که در ساختار روان­شناسی ورزشی و ورزش کشور صاحب نظر و تاثیرگذار بودند (۵۰۰=N). حجم نمونه در بخش کیفی با توجه به روش نمونه­گیری گلوله برفی و رسیدن به اشباع نظری ۲۴ نفر بود و در بخش کمی تعداد ۲۲۱ نفر با توجه به جدول مورگان و با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل مصاحبه عمیق در بخش کیفی و در بخش کمی پرسشنامه حاصل از بخش کیفی بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها، ابتدا بر اساس رویکرد گروندد تئوری، داده های حاصل از مصاحبه­ها تحلیل شد. سپس در بخش کمی از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد که روان شناسی ورزشی ایران در مقایسه با چند کشور منتخب و پیشرو جایگاه مناسبی ندارد (۹۸/۲۴=t). همچنین، تشکیلات خاص مربوط به روانشناسی ورزشی (۱۹/۱۸=t)، ساختار مناسب روانشناسی ورزشی (۳۶/۱۳=t) و نیروی انسانی متخصص روانشناسی ورزشی (۹۱/۱۹=t) در ایران در مقایسه با کشورهای منتخب و پیشرو وجود ندارد. با این حال نسبت به گذشته تغییرات مثبتی صورت گرفته (۲۳/۱۵=t) و وضعیت و جایگاه روانشناسی ورزشی در ایران در مقایسه با کشورهای منتخب و پیشرو (۸۳/۸-=t) مناسب نیست (۰۱/۰=p). در همین راستا، ۱۳ مورد شرایط علی، ۱۰ مورد شرایط مداخله گر، ۹ مورد از بسترهای حاکم و ۷ مورد از پیامدهای ارتقای روانشناسی ورزشی در ساختار ورزش کشور شناسایی شد و نیز ۷ راهبرد برای ارتقای جایگاه روانشناسی ورزشی در ساختار ورزش کشور پیشنهاد شد.

واژگان کلیدی: جایگاه, روانشناسی ورزشی و فدراسیون های ورزشی