اعظم شکوری - کارشناس ارشد جامعه شناسی و مدیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران دفتر همدان، همدان، ایران(نویسنده مسئول)
اسدالله نقدی - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
حسین امامعلی زاده - دانشجوی دکتری، جامعه شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
زهرا رحیمی - کارشناس ارشد، جامعه شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

ازدواج از مهم ترین دوره های زندگی هر فرد است که دیر یا زود اتفاق افتادن یا حتی اتفاق نیفتادن آن پیامدهای گسترده فردی و اجتماعی دارد. در این بین، از تحقیقات پیشین استنباط می شود که نداشتن شغل و درآمد از مهم ترین موانع ازدواج است، اما مشاهده آمار چشمگیر کارکنان مجرد این سوال را برانگیخت که چرا در گروه شاغلان نیز تجرد وجود دارد. براین اساس، هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی عوامل موثر بر عدم تمایل به ازدواج در بین کارکنان مجرد ادارات شهرستان همدان است. بنیان نظری تحقیق مبتنی بر نظریه گزینش عقلانی، نظریه گذار جمعیت شناختی، دیدگاه نوسازی، نظریه برابری جنسیتی، نظریه تورم رکودی، در دیدگاه نوگرایی و اعتمادیابی گیدنز و نظریه آنومی مرتون قرار دارد. پس از مرور مبانی نظری و تجربی پیرامون موضوع مورد مطالعه، ۹ متغیر و برخی متغیرهای زمینه ای که به نظر می رسید تعیین کننده وضعیت تجرد کارکنان باشند، انتخاب و در قالب فرضیه های تحقیق تدوین شدند. روش تحقیق، پیمایش و ابزار مورد استفاده پرسشنامه و شیوه نمونه گیری ترکیبی از خوشه ای و تصادفی ساده بود؛ بدین صورت که ابتدا هر کدام از ادارات همدان به عنوان یک خوشه در نظر گرفته شدند و در گام بعد از طریق قرعه کشی، اداره های منتخب و در نهایت افراد پاسخگو متناسب با سهم آن اداره مشخص گردیدند. یافته های حاصل از آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای هر فرضیه نشان داد از بین عوامل مورد بررسی، متغیرهای تمکن مالی ناکافی علیرغم داشتن شغل و درآمد، دشوارسازی ازدواج و منوط کردن اقدام به ازدواج به شروطی که برآورده کردن آن ها در شرایط امروز جامعه دشوار است، نگرانی زوجین از داشتن ازدواج ناموفق، اعتقاد به وجود هزینه - فرصت بالای ازدواج، لذت از مجردی، معاشرت با جنس مخالف، داشتن انتظارات آرمان گرایانه از ازدواج و نوع نگرش به ازدواج از عوامل معنادار مرتبط با تجرد کارکنان می باشند.

واژگان کلیدی: تاخیر در ازدواج, تمایل به ازدواج, مجرد, خانواده و شغل