سمیه غلامی قاراب - کارشناس ارشد امور فرهنگی، برنامه ریزی فرهنگی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
سید جلیل حسینی اجداد نیاکی - استادیار، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

هدف اصلی این پژوهش،  بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی موثر بر ساماندهی ازدواج جوانان در کلیه دانشجویان گروه علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران در سال ۱۳۹۵ می­باشد. پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی، از نوع تحقیقات پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان گروه علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران تشکیل می دادند که تعداد آنها ۲۸۸ نفر بود. نمونه آماری بر اساس جدول مورگان به تعداد ۱۴۳ نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته «فاکتورهای اجتماعی» (نگرش خانواده، نگرش دوستان، تحصیلات، وضعیت اقتصادی) که شامل ۴۱ سوال و  «فاکتورهای فرهنگی» (دین و مذهب، آداب و رسوم، سنت، اعتقادات و باورها) که شامل ۳۳ سوال و بر اساس طیف پنج ارزشی لیکرت بود در این پژوهش استفاده شده است. یافته­های پژوهش بیانگر این امر است که مولفه­های دین و مذهب، آداب و رسوم، سنت، اعتقادات و باورها، نگرش خانواده، نگرش دوستان، تحصیلات و وضعیت اقتصادی بر ساماندهی ازدواج جوانان تاثیر دارند. همچنین، نتایج نشان داد که بین هشت مولفه ساماندهی ازدواج جوانان تفاوت معناداری وجود دارد. و وضعیت اقتصادی با میانگین ۸۳/۶ رتبه اول و بهترین رتبه و مولفه سنت با میانگین ۸۹/۱ رتبه آخر و کم­ترین رتبه را از نظر دانشجویان دارا هستند. می­توان این­گونه نتیجه گرفت که هر یک از فاکتورهای دین و مذهب، آداب و رسوم، سنت، اعتقاد و باورها، نگرش خانواده و دوستان، تحصیلات و وضعیت اقتصادی بر ساماندهی ازدواج جوانان تاثیر دارند، ولی درجه تاثیر آنها متفاوت می­باشد؛ به طوری­که اقتصاد و نگرش دوستان می­تواند تاثیر بیشتری نسبت به سایر مولفه­ها داشته باشند.

واژگان کلیدی: عوامل فرهنگی و اجتماعی, ازدواج جوانان و دانشجویان