سیدعلی معلمی - پژوهشکده اکتشاف و تولید - پژوهشگاه صنعت نفت
جمشید رودساز - پژوهشکده اکتشاف و تولید - پژوهشگاه صنعت نفت

سازند فهلیان از گروه خامی به سن نئوکومیت سنگ مخزن نفت و گاز می باشد و گسترش آنها در محدوده خلیج فارس و شمال آن باعث تشکیل چنین مخازنی در آن مناطق شده است. به منظور بررسی تاثیر فرآیندهای دیاژنز بر روی ویژگیهای خواص مخزنی، سنگ شناسی و سیستم تخلخل در طول ستونی از مغزه های چاع حفاری شده در این سازند، از عمق 12074 فوت الی 12954 فوت مورد مطالعه قرار گرفته است. حدود 880 نمونه از نظر سنگ شناسی میکروسکپی و همچنین اندازه گیری میزان تخلخل و تراوایی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار معدودی نمونه از بخشهای مختلف نیز از لحاظ فشار موئینه و SEM انتخاب و مطالعه شده است. بر اساس تغییرات بافت، پراکندگی و نوع تخلخل و میزان تراوایی، ستون سنگ شناسی تهیه شده و به 3 بخش تقسیم گردید که زیر بخش های 1C , 1A و بخش 3 نسبت به دیگر قسمت ها از میزان تخلخل، تراوایی، جور شدگی تخلخل و مرغوبیت سنگ مخزنی، شرایط بهتری در افزایش میزان بازدهی موثر مخزن دارند. مطالعه سنگ مخزن در طول ستون چاه مورد مطالعه، دو سیستم تخلخل متمایز حاصل از دو پدیده کاملاً متفاوت را نشان می دهد یکی سیستم تخلخل در بخش1و2 که اکثرا حاصل پدیده میکریتی شدن بافت می باشد که نوعی از فرآیند تبلور مجدد است. در این حالت بافت سنگ به صورت خاکی (Chalky) در آمده و لذا تخلخل در این بخش به شکل ریز و ظریف (میکرو) توسعه یافته است. سیستم تخلخل دیگری که بخش سه را شامل می گردد، تخلخل اکثرا بزرگ و به صورت حفره ای می باشد که در اثر فرآیند انحلال است. در این بخش میزان تخلخل و تراوایی به مقدار قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.