آزاده لونی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران
سارا سعادتمند - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران
حسین لاری یزدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد بروجرد، دانشگاه آزاداسلامی، بروجرد، ایران
علیرضا ایرانبخش - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران

ورود فناوری نانو به حوزه گیاهان دارویی ،صنعت کشاورزی و صنایع غذایی متضمن افزایش میزان تولیدات و کیفیت آن ها، در کنار حفظ محیط زیست و منابع کره ی زمین می باشد. خصوصیات مواد با تغییر اندازه آن ها به سمت نانو تغییر می کند. نانوذرات بتاسیکلودکسترین به عنوان یک استراتژی جدید محافظت از گیاه توصیف می شود و واکنش دفاعی گیاه را القاء می کند. به همین منظور مطالعه اثر نانوذرات بتاسیکلودکسترین بر روی شاخص های فیزیولوژیکی و فعالیت های بیوشیمیایی، در رقم کشکنی لوءلوءی ریحان، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی باچهار تکرار در چهار سطح ۰، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر در گلخانه اجرا شد. نتایج نشان داد شاخص های مختلف رشد از جمله طول و قطر ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و سطح برگ نسبت به شاهد درسطح احتمال ۵درصد افزایش معنی دار یافت. بیشترین افزایش در تیمار ۵۰ میلی گرم بر لیتر مشاهده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اثر تیمارهای مختلف بر فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتازو کاتالازو پراکسیدازو میزان مالون دی آلدئید و نشت یونی ریشه و برگ نسبت به کنترل افزایش معنی دار یافت. شاخص پایداری غشاء از طریق اندازه گیری میزان نشت الکترولیت برگ و ریشه ارزیابی شد. کاهش معنی دار نشت یونی و مالون دی آلدئید ریشه و برگ در تیمار ۵۰ میلی گرم برلیتر از نانوبتاسیکلودکسترین مشاهده شد که نشان دهنده افزایش فعالیت آنزیم ها بود. ورود نانوذرات بتاسیکلودکسترین به حوزه ی کشاورزی می تواند دامنه کنترل شیمیایی و اختلال در اعمال فیزیولوژی محیطی را به حداقل برساند. روند تغییرات پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مورد بررسی در مطالعه حاضر، شاخص های نسبتا مطمئن جهت معرفی بهترین غلظت از نانوبتاسیکلودکسترین برای گیاه دارویی ریحان می باشد.

Ocimum basilicum, آنزیم, بتاسیکلودکسترین, نانوذرات, نشت یونی