سکینه شکری پور - &#۰۳۹;گروه علوم دامی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.
جواد بیات کوهسار - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.
فرزاد قنبری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
رضا راه چمنی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

مطالعه­ای به­ منظور بررسی تاثیر زمان برداشت (صبح در مقابل بعد از ظهر) بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه­های تولید گاز و قابلیت هضم علوفه­های یونجه، شبدر و جو انجام شد. علوفه­ یونجه، شبدر و جو در دو نوبت صبح (۰۶:۰۰) و بعد از ظهر (۱۸:۰۰) تقریبا ۵ تا ۷ سانتی­متر بالاتر از سطح خاک برداشت شدند. بخشی از آن­ها در سطح زمین برای خشک کردن در زیر آفتاب پخش شدند. ترکیب شیمیایی نمونه­ها با استفاده از روش­های استاندارد تعیین شد. به­منظور برآورد فراسنجه­های تولید گاز، از آزمون تولید گاز استفاده شد. قابلیت هضم برون­تنی نمونه­ها با استفاده از روش کشت بسته تعیین شد. نتایج نشان داد که زمان برداشت تاثیر معنی­داری بر ترکیب شیمیایی علوفه­های یونجه و شبدر داشت (۰۵/۰p <)، هر چند در مورد علوفه جو این تاثیر معنی­دار نبود. علوفه­ برداشت شده در بعد از ظهر در مقایسه با نمونه­های برداشت شده در صبح، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی کمتر و مقدار نشاسته و کربوهیدرات محلول در آب بالاتری داشتند. از نظر فراسنجه­های تولید گاز، علوفه­ برداشت بعد از ظهر به­طور غیرمعنی­داری دارای پتانسیل تولید گاز بالاتری بودند. نتایج نشان داد که زمان برداشت تاثیر معنی­داری بر قابلیت هضم ماده خشک (۶۶ در مقابل ۵۹ درصد) و ماده آلی (۶۴ در مقابل ۵/۵۸ درصد) جو برداشت شده در بعد از ظهر یا صبح داشت (۰۵/۰p <). زمان برداشت تاثیر معنی­داری بر تولید پروتئین میکروبی، بازده تولید پروتئین میکروبی و عامل تفکیک علوفه خشک یونجه، شبدر و جو نداشت (۰۵/۰P>). با این حال، مقدار عامل تفکیک، تولید توده میکروبی و بازده تولید توده میکروبی در علوفه­ ­بعد از ظهر برداشت بالاتر بود. با این حال، به نظر می رسد که در شرایط یکسان از نظر کلیه عوامل موثر بر کیفیت و ارزش غذایی علوفه، به تاخیر انداختن زمان برداشت از صبح به بعد از ظهر می­تواند ارزش تغذیه ای علوفه را بهبود بخشد.

زمان برداشت, ترکیب شیمیایی, فراسنجه های تولید گاز, قابلیت هضم